تحلیل اجتماعی - فرهنگی

دشمنی با هویت ایرانی به قیمت نابودی هویت اسلامی

هویت ایرانی و تضاد آن با هویت اسلامی به یکی از بحث های جنجال برانگیز محافل مذهبی و سیاسی تبدیل شده و واکنش های زیادی را در بین موافقان و مخالفان برانگیخته است، اما جدای از جهت گیری های سیاسی، تحلیل های جامعه شناختی، نظرات جالبی را در این باره مطرح می کنند.

گروه جامعه دی نا - سیده زهرا حسینی

«در باب فرهنگ، سیاست کلی کشور باید عبارت باشد از حفظ و پرداخت و وابستگی شدید و کامل به فرهنگ ملی. البته جزء مهم ترین ارکان فرهنگ ملی، اسلام است. ما مفتخریم که از 1350سال قبل، فرهنگ، زبان، آداب، عادات، لباس و همه چیزمان با اسلام آمیخته شده است. شاید هیچ ملت دیگری ایگونه با اسلام آمیخته نشد که ما شدیم. اسلام و آداب و فرهنگ اسلامی، جزء فرهنگ ملی ماست. «ملی» در این جا مقابل «اسلامی» نیست، عین همان اسلامی است. «فرهنگ ملی» یعنی «فرهنگ خودی». فرهنگ خودی باید حفظ شود.( بیانات رهبر انقلاب د رمراسم تنفیذ حکم دوره دوم ریاست جمهوری آقای رفسنجانی، 12/5/). 1372»


هویت در سه سطح فردی، اجتماعی و ملی مطرح می شود. هویت فردی شامل مشخصاتی مانند نام و نام خانوادگی و ...، هویت اجتماعی بیانگر مشخصه هایی است که فرد به لحاظ قرار گرفتن در طبقه اجتماعی خاص آنها را کسب کرده و هویت ملی مجموعه ای از ویژگی های فرهنگی، اجتماعی، مذهبی و ارزش هایی است که فرد به وسیله تعلق داشتن به یک ملت و تاریخ کشوری که در آن متولد و پرورش یافته آن را به دست آورده است.

نظم نوین جهانی با پشتوانه ایدئولوژی جهانی سازی در چند دهه اخیر تلاش های بسیاری در حوزه های فرهنگی و اجتماعی انجام داده تا بتواند از طریق از بین بردن و کمرنگ کردن هویت های ملی و بومی، مقاومت جوانان کشورهای دیگر به ویژه مناطقی که به لحاظ منابع طبیعی برای غرب ارزشمند هستند را در برابر نظام فرهنگی سرمایه داری بشکند.

یکی از مهم ترین راهکارهای نظام سرمایه داری برای ایجاد سلطه و تداوم آن بر سایر ملل، از بین بردن مفهوم هویت ملی در اذهان عمومی است، چرا که در این صورت به راحتی می توانند هویت مورد نظر خود که منافع استکبار را تامین کند به ملت ها تحمیل کنند و بدون هیچ واکنش و مقاومتی از سوی مردم به اهداف خویش دست یابند.

پس از پیروزی انقلاب اسلامی عده ای تندرو برخی از روی جهالت و برخی از روی عمد برای از بین بردن هویت ملی تلاش کردند، هویت ایرانی تلفیقی از فرهنگ اسلامی و شاخصه های ایرانی است که اسلام آن ها را قبول کرده است. اما این افراد که بخشی از آنها اکنون در رسانه های بیگانه به نظریه پردازی علیه اسلام مشغولند از هیچ کاری برای نشان دادن تضاد هویت ایرانی با فرهنگ اسلامی فرو گذار نکردند.

نتیجه این اعمال جاهلانه که ناخودآگاه هم جهت با اهداف نظام جهانی غرب می باشد، به بیگانگی نسل جوان از فرهنگ بومی و به دنبال آن ارزش های اسلامی منجر می شود، زیرا هویت ملی ایرانی جدای از اصول و اندیشه های اسلام نیست و در صورت از بین رفتن وابستگی جوانان به هویت ملی، تعلق خاطر آنها به مذهب نیز از میان می رود و این نسل سرگردان در بین هجمه رسانه های بیگانه و الگوهایی که بوسیله این ابزارهای تبلیغی دریافت می کنند به راحتی هویت غربی را پذیرا خواهند بود.

اکنون این سئوال مطرح می شود که با وجود اهمیت حفظ و بازتولید هویت ملی در بین اقشار گوناگون به ویژه جوانان چرا عده ای بر روی واقعیت ها چشم بسته اند و اصرار بر تکرار حرکات و برخی جریان سازی های اشتباه دهه های گذشته دارند، حفظ و تقویت هویت ملی در هجوم الگوهای هویتی سرمایه داری دیگر تنها یک وظیفه ملی نیست بلکه تکلیف شرعی هر ایرانی است.