گزارش یک ناهنجاری اجتماعی

سالانه 100 هزار میلیارد تومان در کشور دود می‌شود

چرا سیگار گران نشد؟/ چه کسی سیگارها را خاموش می‌کند؟

امروزه سیگار کشیدن در بین نوجوانان و جوانان سبب نگرانی خانواده ها و هشدارهای کارشناسان شده است. امکان ندارد که شما در کوچه و خیابان با جوان سیگاری برخورد نداشته باشید. جوانی که تا چند سال پیش در ملاعام سیگار را در دستش نمی گرفت اما اکنون بدون هیچ شرمی در خیابان های شلوغ سیگار می کشد!

سرویس جامعه فردا: امروزه سیگار کشیدن در بین نوجوانان و جوانان سبب نگرانی خانواده ها و هشدارهای کارشناسان شده است. امکان ندارد که شما در کوچه و خیابان با جوان سیگاری برخورد نداشته باشید. جوانی که تا چند سال پیش در ملاعام سیگار را در دستش نمی گرفت اما اکنون بدون هیچ شرمی در خیابان های شلوغ سیگار می کشد!

کار‌شناسان معتقدند امروزه زمان دسترسی نوجوانان به سیگار کمتر از ۳۰ ثانیه شده و خرید سیگار حتی از خرید نان، آسان‌تر و در دسترس‌تر است.  هر روز سیگار‌ها روشن‌تر می‌شوند و ما خاموش و نظاره‌گر نشسته‌ایم! جمعیت آینده‌ساز کشور را که با کلی هزینه به سن نوجوانی رسیده است، فراموش کرده‌ایم و تنها به دنبال طرح‌های جدید برای افزایش جمعیت هستیم!

 

ایران یک قدم جلوتر از کشور سومالی!

همین چند وقت پیش بود که وزیر بهداشت سخنان بسیار مهم و کلیدی بر زبان آورد. دکتر هاشمی به درستی به این نکته اشاره کرد که سیگاری‌ها، تنها به خودشان صدمه نمی‌زنند بلکه به خانواده و اطرافیان خود نیز صدمه می‌زنند. آنها وقتی بیمار می‌شوند، هزینه‌های چند هزارمیلیاردی درمان‌شان را 80 میلیون ایرانی باید بپردازند و این دور از انصاف است. اگر سیگاری‌ها می‌خواهند به خودشان صدمه بزنند، باید هزینه آن را هم خودشان بپردازند! این یک اصل مورد قبول در همه جای دنیاست. بنابراین در کشورهای توسعه یافته، مالیات خرده‌فروشی سیگار بسیار بالاست و سیگار، ارزان به‌دست مصرف‌کننده‌اش نمی‌رسد.

به تازگی دکتر خسرو صادق نیت، رییس دبیرخانه ستاد کشوری کنترل و مبارزه با دخانیات با اشاره به اینکه متاسفانه کشور ما در میزان استعمال دخانیات وضعیت مطلوبی ندارد، گفته: علی رغم تعهدی که به سازمان بهداشت جهانی مبنی بر کاهش 30 درصدی در مصرف را داریم، متاسفانه میزان استعمال دخانیات سیر صعودی داشته ایم و نتوانستیم اقدامات جدی انجام دهیم و پیش بینی می‌شود 40 سال آینده جز سه کشور اول مصرف دخانیات در جهان خواهیم شد.

وی با بیان این موضوع که درصد رشد در نوجوانان و دختران ما رشد فزاینده ای را نشان می دهد و مشکل بعدی در خصوص مرگ افرادی است که در معرض دود سیگار هستند، می افزاید: 30 درصد بچه های زیر پنج سال با دود سیگار مواجه هستند و احتمال اینکه در بزرگسالی مصرف کننده دخانیات شوند بالاست. هم اکنون 1.4 میلیارد سیگاری در دنیا وجود دارند که سالانه شش میلیون نفر از این افراد مستقیما بر اثر استنشاق دود سیگار می‌میرند و 600 هزار نفر نیز به دلیل مواجهه با دود دست دوم سیگار جان خود را از دست می‌دهند.

صادق نیت خاطرنشان می کند: در ارتباطی که با سازمان جهانی بهداشت برقرار کرده ایم، شش روش پیشنهادی در کنترل مصرف دخانیات مطرح شده است که ضعیف ترین اقدام در این شش گام، در حوزه وضع مالیات بر دخانیات بوده است به طوری که در بین 20 کشور مدیترانه شرقی، رتبه 19 داریم یعنی یک قدم جلوتر از کشور سومالی!

وی با اشاره به اینکه سالانه 65 هزار مرگ در کشور به مصرف مواد دخانی بازمی‌گردد، ادامه می دهد: با فرض مصرف سالانه 50 میلیارد نخ سیگار درکشور، سالانه 100 هزار میلیارد تومان در کشور دود می‌شود که این رقم دو برابر هزینه کاهش عوارض مصرف سیگار در کشور است.

رییس دبیرخانه ستاد کشوری کنترل و مبارزه با دخانیات در پایان خاطرنشان می کند: در این زمینه باید از تجارب کشورهایی که وضعیت مشابه ما داشته اند اما با بکارگیری از راهبردهای موثر به وضعیت مطلوبی رسیده اند، استفاده کنیم چرا که برخی کشورها با وضع مالیات های 70 درصدی موفق شده اند مصرف دخانیات را کاهش دهند اما متاسفانه این رقم در کشور ما، 11 درصد است.
 
چرا سیگار گران نشد؟

یکی از عوامل موثر بر کاهش مصرف سیگار، افزایش قیمت آن است که بر این اساس پیشنهادی از سوی وزارت بهداشت مبنی بر افزایش مالیات بر سیگار مطرح شد که با مخالفت کمیسیون تلفیق روبرو شد.

وزارت بهداشت بر این نکته تاکید داشت که افزایش مالیات بر سیگار موجب کاهش مصرف آن خواهد شد و تاکید داشت که این پول به حساب خزانه واریز شود تا وزارت بهداشت از اتهامی که ممکن است در این رابطه از سوی برخی از افراد مبنی بر این که وزارت بهداشت در صدد افزایش اعتبارات خود است، مبرا باشد که بعد از پیشنهادات مختلف در نهایت پیشنهاد افزایش 10 ریالی قیمت سیگار در صحن علنی مجلس رأی نیاورد. این اتفاق در شرایطی رخ داد که دولت هم مخالف این افزایش بود.

عبدالرضا عزیزی، رئیس کمیسیون اجتماعی مجلس در این باره گفت: «اعتیاد ۷۰ درصد از معتادان از سیگار شروع شده است و حدود 3 تا 4 هزار میلیارد تومان صرف خرید سیگار می‌شود، ضمن آن که دو برابر این میزان صرف تبعات ناشی از سیگار می‌شود.»

وی ادامه داد: «بسته شدن در زندان‌ها، کاهش اعتیاد، کاهش مصرف سیگار و دخانیات از نتایج ملموس افزایش قیمت سیگار است.»

اما معلوم نیست چرا دولت و کمیسیون تلفیق مخالف این پیشنهاد بودند و وکلای مردم نیز با ۸۱ رأی موافق، ۶۵ رأی مخالف و شش رای ممتنع با افزایش قیمت سیگار مخالفت کردند، آن هم افزایش یک تومانی در هر نخ سیگار!

بنابراین در کشور ما ضروری است همپای مبارزه با قاچاق گسترده سیگار و کنترل مبادی ورودی، مالیات بر مصرف سیگار افزایش یابد و در کنار آن کارهای آموزشی و فرهنگی به خصوص از سوی آموزش و پرورش و رسانه ملی برای واکسینه کردن نسل‌های آینده و نوجوانان امروز در برابر این بلای زندگی‌سوز، انجام شود.