مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خوزستان با اشاره به تاریخچه میراث فرهنگى، گردشگری و صنایع دستی و اهمیت آن اظهار کرد: میراث فرهنگی خوزستان در کشور و جهان از جایگاه ممتاز و موقعیت ویژه‌اى برخوردار است، این در حالی است که این میراث کمتر مورد توجه اذهان عمومى قرار مى‌گیرد.
به گزارش خبرنگار ایسنا ـ منطقه خوزستان، دکترخسرو نشان روز گذشته (یکشنبه) با حضور در تحریریه ایسنای خوزستان با توضیح در خصوص نحوه ثبت و تخریب بناهای تاریخی افزود: می‌توان گفت میراث فرهنگی خوزستان در جایگاه نخست کشور قرار دارد. با وجود این که بناهایی به ثبت ملی رسیدند ولی دارای مالک خصوصی هستند ولی مالکین به دلیل این که نمی‌توانند بنا را از ثبت خارج کنند، تصمیم به تخریب بنا می‌گیرند. بارها اعتباری کنار گذاشته تا مرمتی صورت گیرد ولی لحظه‌های آخر مالک رضایت نداده و به همین دلیل بناها در حال تخریب هستند. در شهر اهواز این بناها در مرکز شهر واقع شده‌اند که ممکن است از نظر مالک اهمیت چندانی نداشته باشد ولی برای ما ارزش میراثی بالایی دارد.
کاوش‌های باستان‌شناسی ادامه دارد
وی همچنین گفت: طی دو سال گذشته چهار فصل کاوش در مناطق استان خوزستان توسط اداره میراث فرهنگی صورت گرفت که هر کدام دارای اهمیت ویژه‌ای هستند. از جمله این کاوش‌ها در منطقه ایذه و چغاسفلی زیدون بهبهان انجام شد و یافته‌های بسیار ارزشمندی به دست آمد.
او ادامه داد: در آخرین کارگروه گردشگری که در استانداری تشکیل شد به این نتیجه رسیدیم که مناطق مذکور از ظرفیت طراحى و اجراى یک سایت موزه برخوردار هستند.
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خوزستان به سایر دستاوردهاى این کاوش‌ها اشاره کرد و گفت: نمونه دیگرى از این اکتشافات بعد از قریب 40 سال در شهر تاریخى جندی شاپور صورت گرفت که در کنار آن نیز کاوش‌هاى دیگرى در منطقه هفت تپه انجام شد.
خروج بنای ثبت ملی شده حریم ثبت ملی را می‌شکند
نشان خاطرنشان کرد: مکان‌های تاریخی از لحاظ مالکیت به دو بخش دولتى و خصوصى تعلق مى‌گیرند. در صورتی که مالک یک بنا دولتى باشد براى ثبت ملى آن نیازى به اجازه سازمان مربوطه نیست اما اجازه مالک براى بناهایى که در اختیار مالک خصوصى قرار دارند الزامی است.
او تاکید کرد: اگر بنایی به ثبت ملی برسد دیگر امکان خروج آن از ثبت وجود ندارد چون در این صورت حریم ثبت ملی شکسته مى‌شود.
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خوزستان گفت: در سطح استان و کشور پروژه‌های بزرگی در حال انجام است که از آنها با عنوان توسعه نام برده مى‌شود. این پروژه‌ها در برخى موارد با پروژه‌هاى میراث فرهنگى تداخل پیدا میکنند. به طور مثال در زمینه راه و شهرسازی پروژه‌هایی وجود دارد که احتمال مى‌رود در حریم بنا و محوطه‌های تاریخی اجرا شوند. در این صورت احتمال خروج آنها از ثبت ملی به وجود می‌آید که البته میراث فرهنگى تلاش دارد از بروز این اتفاقات جلوگیری کند.
و ى با اشاره به پروژه عمرانی پل نظام مافی شهرستان شوش ادامه داد: با وجود این که بخشی از این پروژه انجام شده بود، میراث فرهنگى توانست از ادامه آن جلوگیری کند.بنابراین پاى این قضیه ایستاده‌ایم که بناهاى تاریخى با پروژه‌هاى عمرانى از بین نروند.
نشان با اشاره به قوانین سازمان میراث فرهنگی تصریح کرد: میراث فرهنگی از قوانین محکمی برخوردار است و در برخی مواقع قانون مجازات اسلامی بر آن حاکم است تا از تخلف‌ها جلوگیری کند. اگر کسی تخلفی مرتکب شود قابل پیگیری است و برای متخلف مجازات تعیین میشود.
ثبت جهانی ایذه در حال بررسی است
وی همچنین درباره پرونده‌های ثبت جهانی در دست اجرای استان خوزستان توضیح داد: بعد از ثبت جهانی چغازنبیل، هفت تپه و سازه‌های آبی ـ تاریخی شوشتر و نیز محوطه‌های باستانی شهر شوش زمینه آماده است تا ایذه نیز به ثبت جهانی برسد و به صورت جدی در حال بررسی پرونده آن هستیم.
نشان به شهرستان دزفول و بهبهان نیز اشاره کرد و ادامه داد: در دزفول شهر قدیم جندی شاپور و همچنین شهر قدیمی ارجان در بهبهان قابلیت ثبت جهانی را دارند ولی هنوز وقت پیگیری آنها نرسیده است.
وی همچنین با بیان این که هیچ سازمانی به تنهایی توانایی این را ندارد که دست به حفظ میراث فرهنگی بزند گفت: انتظار می‌رود که هر سازمان حداقل برای حفظ هویت خود از آثار مربوط به خود مراقبت کند و آنها را به ثبت برساند.
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خوزستان درباره ظرفیت گردشگری استان خوزستان اظهار داشت: بر خلاف آن که در زمینه میراث فرهنگی استان خوزستان جایگاه نخست را در کشور دارد ولی در مقوله گردشگری این طور نیست و این امر میتواند دلایل متعددی داشته باشد.
مجری تور گردشگری دزفول مجوز نداشت
وی همچنین از حادثه دلخراش غرق شدن گردشگران در رودخانه دز یاد کرد و توضیح داد: حادثه فوق این نگرانی را به وجود آورد که در این زمینه کم کاری صورت گرفته است اما شهرستان دزفول براى این منظور از پیش ساماندهی شده بود و مسؤولان شهرستان برخی از سکوها و قایق‌ها در حاشیه رودخانه را که استاندارد نبودند از رده خارج کرده بودند.
نشان ادامه داد: سه سکو باقی مانده بود که در همین زمینه پیگیرى و تاکید کردیم در آن مناطق تور غیرمجاز برگزار نشود. از سال گذشته تا اردیبهشت امسال جلوى برگزارى۲۰ تور غیر مجاز در محدوده ی مورد نظر گرفته شد. متاسفانه مجرى تور در این حادثه مجوز نداشت و یکى از مسیرهاى بسیار خطرناک را انتخاب کرد که توسط مسئولین تایید نشده بود.
دانشکده سه گوش تبدیل به موزه شود
نشان با اشاره به اهمیت دانشکده ادبیات سه گوش بیان کرد: پیش از این که این دانشکده تخلیه شود یک بنای سرپا بود. در زمان شروع اولیه مرمت متوجه شدیم این بنا تا حدی که فکر می‌کردیم آسیب ندیده است؛ هرچند در معرض خطر جدى قرار داشت. متاسفانه از زمانی که دانشکده به ساختمان جدیدش در دانشگاه چمران منتقل شد این بنا نیز به حال خود رها شد و تمام وسایلى که در آن جا بود از بین رفت.
وی درباره آسیب‌های وارد شده به دانشکده سه گوش اظهار کرد: به نظر من بنا از دو جهت آسیب دید؛ حجم زیاد دانشجویانی که در دانشکده ادبیات رفت و آمد میکردند و فضای بیشتری که دانشکده براى برگزاری کلاس‌ها نیاز داشت. متاسفانه به همین دلایل تعدادى از کلاس‌ها در پشت بام دانشکده دایر شده بود.
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خوزستان در این باره اضافه کرد: در حال حاضر ملحقاتی که در پشت بام دانشکده قرار داشت و به ساختمان فشار وارد میکرد به کلی برداشته شد. در طبقه اول نیز اقدامات لازم صورت گرفت و مرمت شد.
وی افزود: دانشکده دارای اتاق‌های بسیار بزرگ است که می‌توان از آنها برای ایجاد گالری یا موزه استفاده کرد.
نشان با اشاره به این که این بنا در مالکیت دانشگاه چمران قرار دارد گفت: به رییس دانشگاه پیشنهاد دادیم با حفظ مالکیت دانشکده این بنا به موزه یا مرکز فناوری تبدیل کند. از آن جا که این بنا زیرمجموعه دانشگاه است میتواند به مرکز پژوهشى نیز بدل شود که در زمینه خوزستان‌شناسى فعالیت مى‌کند. دانشگاه تصمیم قطعى خود را تاکنون به اطلاع ما نرسانده است. اما تصمیم‌گیرى در این باره میتواند بر روند مرمت و استفاده از تجهیزات تاثیر بگذارد. به همین دلیل میتواند از اهمیت بسیارى برخوردار باشد.
وى با تاکید بر تبدیل شدن دانشکده سه گوش به موزه گفت: دانشگاه چیزى را از دست نمى‌دهد. البته این احتمال وجود دارد در آینده ادعا کنند چون این مکان موزه است نباید زیر نظر دانشگاه قرار گیرد بلکه باید زیر نظر میراث فرهنگی اداره شود.
نشان یادآوری کرد: این دانشکده دارای سیستم تهویه عالی، سالن آمفی تئاتر مجهز بوده است اما به خاطر قدمت تاریخی ساختمان و حجم زیاد رفت و آمد دانشجو و ساختن کلاس در پشت بام ساختمان و گرفتگی ناودان‌ها بعد از تخلیه ساختمان با مشکلات جدی مواجه شد.
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خوزستان اظهار داشت: در سال گذشته 600 میلیون تومان برای مرمت این بنا اختصاص یافت. در این یک سال ملحقات روی پشت بام برچیده شد. سقف ایزوگام و به طور کلی طبقه اول ساختمان مرمت شد. امسال نیز قرارداد 850 میلیون تومانی برای ادامه مرمت منعقد شده است.
وی با اشاره به اضافه کردن پنل‌های چوبی و گچی توسط دانشگاه در سالن‌های ساختمان سه گوش افزود: پنل‌های چوبی که دانشگاه برای زیادتر کردن کلاس‌ها و دفتر اساتید اضافه کرده بود موجب به وجود آمدن موریانه شد بود که کاملا برچیده شد و سالن‌های ساختمان به شکل اولیه برگشته است که به نظر من مناسب گالری، مرکز نمایشگاهی و یا موزه است.
نشان خاطرنشان کرد: به دانشگاه پیشنهاد کردیم با حفظ مالکیت این بنا پس از مرمت تبدیل به موزه شود و برای آن که مناسبتی با فعالیت دانشگاه داشته باشد. یک مرکز پژوهشی مثلا با عنوان خوزستان‌شناسی در آن جا دایر شود زیرا به ندرت پیش می‌آید دانشگاهی در کنار فعالیت‌های خود موزه‌ای تاریخی داشته باشد که این یک امتیاز برای دانشگاه محسوب میشود.
سرای معین‌التجار بهتر است به عنوان صنایع دستی استفاده شود
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خوزستان در ادامه با اشاره به سرای معین‌التجار گفت :با توجه به این که سرای معین التجار ملک خصوصی است و ارزش مالی بسیار بالایی دارد برای مرمت و بهره‌برداری از آن به اجازه مالک نیاز است.
وی ادامه داد: در این باره وزارت راه و شهرسازی با استاندار وقت مذاکره و تفاهم نامه‌ای منتقد کرد که این بنا خریداری و یا با ساختمان صنایع دستی میراث فرهگی معاوضه شود که به دلیل این که ساختمان صنایع دستی ثبت ملی شده بود و امکان خروج از ثبت وجود نداشت این مساله منتفی شد.
نشان با اشاره به این که در گذشته یک بار مرمت سرای معین التجار ناقص مانده پیشنهاد کرد: در آینده بعد از مرمت دوباره این بنا بهتر است برای موزه صنایع دستی و راسته آن را برای بازار فروش و کارگاه‌های صنایع دستی بهره‌برداری کنند زیرا برخلاف ساختمان سه گوش این بنا رده حفاظتی برای موزه آثار تاریخی ندارد.
بهترین راه برای حفظ مدارس تاریخی حفظ کاربری آنها است
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خوزستان همچنین با اشاره به این که در استان خوزستان مدارس تاریخی ثبت ملی شده وجود دارد گفت: در شهر اهواز برای نمونه دانشسرای عالی را داریم که بنای کاملی از لحاظ داشتن آمفی تئاتر است و هنوز دانش آموزان در این مکان تحصیل میکنند اما عدم مرمت آن مسؤولان این دانشسرا را نگران کرده است. به همین دلیل امسال برای مرمت آن اعتباری کنار گذاشته‌ایم.
