وقتی موشک 50 ساله بهانه اتهام‌زنی مجدد به ایران شد

/ «فاگوت» های اوکراین کجا و توسن و دهلاویه ایرانی کجا! +عکس

موشک فاگوت در زمان شوروی سابق (قبل از دهه 1970) طراحی و ساخته شده است و بررسی مشخصات و کیفیت آن با نمونه های بومی نشان می دهد نیروهای مسلح کشورمان هیچ نیازی به استفاده یا خرید موشکی قدیمی چون فاگوت ندارند.

به گزارش سرویس دفاع و امنیت مشرق، چند روزی است برخی رسانه های غربی و عربی که به دشمنی و نقل اخبار دروغ در خصوص کشورمان شهرت دارند، مجددا سوژه ای تکراری اما با مصداقی جدید را دستمایه هجمه به نیروهای مسلح کشورمان قرار داده اند. 

این سوژه جدید مربوط به کشف و ضبط یک محموله از قطعات موشک های ضد زره در اوکراین است که بنا به ادعای برخی مسئولان دولتی آنجا، در هواپیمایی که قصد داشته به سمت ایران پرواز کند، پیدا شده و با این توصیفات، کشورمان به قاچاق سلاح متهم شده است. 

 بر اساس این اخبار، سرویس گارد مرزی اوکراین اعلام کرده است که در فرودگاه Zulyany شهر کیف این محموله را که شامل قطعات موشک ضد زره "فاگوت" بوده، کشف کرده است. بر اساس اعلام اوکراینی ها، 17 جعبه بی نام و نشان در این هواپیما بوده (برخی از این جعبه ها حاوی قطعات موشک بوده) و تنها سندی که در خصوص تعلق آن به نیروهای مسلح کشورمان وجود دارد آن است که مسئولان درجه دوم دولت اوکراین مدعی اند خدمه پروازی در ابتدا اعلام کرده بودند این جعبه ها قطعات مربوط به تعمیر هواپیما است و بعدا گفته اند قصد انتقال آنها به ایران را داشته اند!

 

صرف نظر از این مسئله که هنوز واکنشی از طرف مسئولین ایرانی در این موضوع مشاهده نشده اما می توان با بررسی قطعات مختلف این پازل متوجه شد که این داستان جدید، دارای نارسایی های بسیار زیاد برای اقناع مخاطبان است.

 

 

 بخش هایی از محموله ادعایی ضبط شده در اوکراین

 

AT-4؛ موشکی تاریخ مصرف گذشته برای ایران

 

بعد از پایان جنگ تحمیلی و آغاز به کار صنایع دفاعی ایران، یکی از بحث هایی که به صورت جدی مورد توجه قرار گرفت، تولید موشک های ضد زره بومی بود. در این میان و در سالهای اخیر حداقل سه مدل از موشک های معروف ساخت روسیه و آمریکا در ایران مهندسی معکوس شده اند که هر کدام مشخصا از هر نظر نسبت به موشک AT-4 فاگوت (که برخی مقامات محلی اوکراین مدعی انتقال آن به ایران هستند) برتری های خاصی دارند.

 

 

موشک فاگوت

 

موشک فاگوت در زمان شوروی سابق (قبل از دهه 1970) طراحی و ساخته شده است و بر اساس مکانیزم هدایت سیمی (شبیه به موشک های تاو آمریکایی ) هدایت می شود. این موشک در مدل های اولیه از برد حدود 2000 متر و در مدل های جدیدتر از برد 4000 متر برخوردار است و قدرت نفوذ آن بسته به مدل بین 400 الی 600 میلی در زره است.  

سر جنگی این موشک 1 کیلو و 700 گرم و سرعت آن در زمان پرواز به سمت هدف 186 متر بر ثانیه است. منابع غربی اعتقاد دارند که ایران هم از جمله دارندگان این موشک بوده اما به تولید انبوه آن یا تلاش برای استفاده گسترده از آن اقدام نکرده است.

 

از توسن تا دهلاویه؛ ضد زره های ایرانی برتر از فاگوت

 

بررسی ها از منابع آشکار نشان می دهد از جمله اولین موشک هایی که در سازمان رزم کشور ما وجود دارد AT-5 روسی است که نمونه شبیه به آن در داخل کشور به اسم توسن تولید می شود. این موشک هم از سیستم هدایت سیمی بهره برده و برد آن نیز در حدود 4 کیلومتر است. سر جنگی آن  3.2  کیلوگرم و سرعت آن نیز 200 متر بر ثانیه است و توان نفوذ تا 670 میلی متر زره را دارد.  

همانطور که مشخص است این موشک دارای برتری های مشخصی بر فاگوت است و حتی با وجود این نمونه نسبتا قدیمی، نیازی به استفاده یا خرید موشک قدیمی فاگوت نیست.

 

 

موشک توسن در خدمت نزاجا

خانواده موشک های سری توفان دیگر تولید بومی صنایع دفاعی ایران هستند که از جمله موفق ترین و مشهورترین موشک های ضد زره ایرانی محسوب می شوند که سابقه رزمی درخشانی را خصوصا در عراق در دست نیروهای ارتش و مردمی این کشور بدست آورده و موفق شدند ضربات سنگینی را به نیروهای گروه تروریستی داعش وارد کنند.  

موشک طوفان ایرانی، مدل شبیه به مهندسی معکوس موشک آمریکایی Tow است که در مدل های هدایت سیمی و لیزری در ایران تولید شده است.

 

توفان-1 در وسط و توفان-2 سمت چپ 

 

«توفان» در برخی مشخصه ها تفاوت های اندکی با نمونه اصلی داشت؛ از آن جمله باید به سرجنگی 3.6 کیلوگرمی، جرم 18.5 کیلوگرم، میزان نفوذ 550 میلیمتر و برد 70 تا 3850 متر و سرعت بیشینه 310 متر بر ثانیه ای آن اشاره کرد. روش هدایت، پرتابگر و شکل ظاهری توفان صرف نظر از تفاوتهای اندک در ابعاد، مشابه موشک تاو است. 

یکی از ویژگی های مهم این موشک، بهینه سازی آن با پیشرفت تجهیزات زرهی بود و با توجه به استفاده تانک های جدید از زره های واکنشی (ERA)،‌ نسل دوم توفان با سرجنگی دو مرحله ای ساخته شد. توفان-2 به دلیل بهره گیری از یک میله نفوذگر، 145 سانتیمتر طول دارد. جرم آن 19.1 کیلوگرم، جرم سرجنگی 4.1 کیلوگرم، و میزان نفوذ آن 760 میلیمتر است که 38.2٪ درصد رشد را نشان می‌دهد.
سایر مشخصات این نمونه مانند نسل اول است و خصوصاً احتمال اصابت هر دو نسل توفان، 95 درصد عنوان شده است. این موشک‌ها قابلیت بکارگیری در شب و با برد کمتر را هم دارند.نسل 3 و 4 موشک توفان گونه‌های بعدی ساخته شده از این موشک هستند. گونه 3 این موشک قابلیت حمله از بالا و آزاد کردن "نفوذگر شکل گرفته با انفجار" را دارد. 

در موشک ایرانی توفان-3 پس از شلیک و سرعت گرفتن موشک، پرواز آن بالاتر از خط دید مستقیم به هدف صورت می‌گیرد. موشک هدف خود را از طریق حسگرهای مغناطیسی و لیزری شناسایی کرده و با رسیدن بر فراز آن سرجنگی 1.7 کیلوگرمی خود را منفجر می‌کند. این سرجنگی توانایی نفوذ بیش از 80 میلیمتر در زره‌های RHA را دارد.

 

 

پرتابگر موشک توفان 5

در پرتابه‌های این نسل که اصطلاحا EFP نامیده می شود، یک سطح فلزی در اثر انفجار خرج قرار گرفته در پشت آن در مدت زمان بسیار کوتاهی به شکل تیز در آمده و با سرعت بسیار بالا که دستکم در حدود 1500 تا 2000 متر بر ثانیه یعنی بیش از 4 تا 6 برابر سرعت صوت (ماخ) است در هدف نفوذ کرده و با توجه به انرژی مکانیکی بسیار بالای ناشی از این سرعت به آن آسیب قابل توجهی می‌رساند.
هر چند خود این پرتابه حاوی مواد منفجره نیست اما با توجه به تعداد بسیار بالای آن در سرجنگی و تخریب ایجاد شونده در محل برخورد پرتابه، بخش‌های متعددی از هدف از کار افتاده و در صورت وجود مواد منفجره در هدف، برخورد پرتابه‌های EFP می‌تواند سبب انفجار آنها شود.اگرچه از موشک توفان 4 و این که آیا به تولید انبوه رسیده است اخباری در درسترس نیست اما با تولید موشک توفان 5 جمهوری اسلامی ایران نوع جدیدی از سیستم هدایت را برای موشک توفان تعریف و هدایت لیزری را جایگزین هدایت سیمی کرد. 

توفان-5 قابلیت پرتاب از پرتابگرهای اصلاح شده تاو/توفان را دارد و در نتیجه برای پرتابگرهای موجود زمینی مناسب است. بخش هدفگیری و هدایت سامانه پرتابگر این موشک متناسب با تغییرات آن بهسازی شده و به ادوات «هدایت نیمه خودکار سوار بر پرتو لیزر» مجهز شده است. 

آخرین موشک ضد زره معرفی شده کشور به یاد شهید چمران و به نام محل شهادت ایشان، «دهلاویه» نامیده شده است. هر چند مقامات دفاعی کشور مشخصات زیادی از این موشک را ذکر نکردند اما توصیفات کلی عنوان شده برای این موشک، جلوه هایی از توانمندی آن را مشخص می کند.

این موشک با استفاده از بالک های نصب شده در دماغه آن کنترل(راهبری) شده و بالک های عقبی آن نقض پایدارساز را دارند. تمامی این بالک ها در داخل لوله پرتاب به شکل جمع شده قرار گرفته و پس از پرتاب باز می شوند.

 

 

پرتابگر موشک دهلاویه

 در رابطه با نوع هدایت این موشک توجه به اعلام این نکته که در برابر انواع اقدامات جنگ الکترونیک مقاوم است، محتمل ترین گزینه، هدایت نیمه خودکار فرمان به خط دید سوار بر پرتو لیزر است که تجریه ساخت و بکارگیری چنین موشک ضد زرهی در توفان-5 و تندر نیز وجود داشته است. بنابراین دقت می توان منطقاً بالایی برای دهلاویه متصور بود.

همچنین اعلام شده که میزان نفوذ این موشک در زره های واکنشگر در بالاترین حد موشک های ضد زره جهان است. نگاهی به فهرست این تسلیحات عدد 1200 تا 1250 میلیمتر را نشان می دهد. در اینصورت هیچ یک از تانک های ساخته شده در دنیا نمی تواند در برابر دهلاویه با این میزان نفوذ مقاومت کند.

 

 

پرتاب موشک دهلاویه در جریان رزمایش

 باید توجه داشت بیشترین ضخامت زره تانک ها در نواحی جلو و بعضاً پهلوها بوده و در سایر نواحی از مقاومت کمتری برخوردارند. به عنوان مثال بیشترین عدد ادعا شده برای ضخیمترین بخش از تانک های ام-1 آبرامز آمریکا و مرکاوا ام-کی-4 رژیم صهیونیستی 1300 و 1080 میلیمتر عنوان شده است.

 

آیا ایران نیازی به موشک فاگوت دارد؟

 

توضیحاتی که در بالا آمد اشاره ای به گوشه ای از توان جمهوری اسلامی ایران در بحث توسعه فناوری های ضد زره بوده است. با توجه به گستردگی تهدیدات علیه نیروهای کشورمان و نیز وظایف جدیدی که برای کمک به نیروهای مسلح کشورهایی چون عراق و سوریه برای مقابله با تروریست های داعشی بر عهده دارند، نمونه هایی از موشک های شبیه به توفان، در این کشورها نیز دیده شده است.

مسئولان عراقی نیز اعلام کرده اند موشک توفان بارها موفق شده است خودروهای انتحاری یا مواضع گروهک تروریستی داعش را در هم کوبیده و مشخصا از ضریب بسیار بالاتر اطمینان و قدرت تخریب نسبت به موشک فاگوت برخوردار است. پس اصولا جمهوری اسلامی ایران نیازی به این موشک آن هم در این تعداد محدود و مدل قدیمی ندارد.

 

علامت سوال بزرگ در سناریوی جدید؛ چرا اوکراین؟

 

سوال بعدی که بسیار مهم تر و به نوعی عجیب تر است این مسئله خواهد بود که چرا اوکراین؟ متاسفانه سناریو نویس های این پرونده جدید از این نکته غافل بودند که بسیاری از رسانه ها و افکار عمومی کشورهای هدف، مطلعند که اکنون یک دولت غربگرا در این کشور بر سر کار است و مسلما هر هواپیمایی که به سمت ایران از این کشور پرواز کند، شدیدا مورد بازرسی قرار خواهد گرفت.

با توجه به اینکه اتهامات و دروغهای بزرگتری که قبلا در زمینه کشف سلاح های قاچاق شده از این به کشورهایی چون یمن یا برخی دیگر از مناطق آفریقا یا شرق آسیا، به جمهوری اسلامی ایران زده می شد پس از چند روز و با بررسی کارشناسان مستقل، پوچ و فاقد مبناهای صحیح تشخیص داده شد، به نظر می رسد تنها دلیل فعلی این جوسازی جدید همزمانی این ماجرا با مذاکرات صلح آستانه و پیروزی های محور مقاومت در عراق و سوریه است تا بلکه کشورمان را تا حدی در معرض فشار بین المللی و رسانه ای قرار دهد. 

هرچند مشخص است که انتخاب کشوری جنگ زده، در فشار اقتصادی و کاملا وابسته به غرب چون اوکراین، نمی تواند این سناریو را به خوبی پیش ببرد اما این بار شاعران غربی مجبور بودند به دلیل تنگ بودن قافیه و زمان خودنمایی، این سناریو جفنگ را با موشک های تاریخ مصرف گذشته و متعلق به انبارهای قدیمی پیش ببرند.