جواد سعدون زاده در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: جنگی که در سال ۱۳۵۹ آغاز شد، بعد از جنگ جهانی دوم، طولانی جنگ جهان کلاسیک دنیا به شمار می‌رود. این جنگ ویژگی‌های بسیار منحصربه‌فردی دارد و تأثیرات بسیار عمیق و شگرفی در سطح منطقه و دنیا بر جای گذاشت.
وی افزود: اتفاقاتی که در کشور متأثر از جنگ تحمیلی به وجود آمد خود یک تاریخ ارزشمند و گران‌بها است که از دیدگاه علمی و پژوهشی می‌توان به ابعاد مهم آن نگرشی عبرت‌آموز داشت.
سعدون زاده تصریح کرد: جنگ در سال‌های اولیه پیروزی انقلاب اسلامی آغاز شد و به عبارتی در صدر انقلاب رخ داد به‌گونه‌ای که هنوز نیروهای مسلح ما در جابه‌جایی بین رژیم سابق و نظام جمهوری اسلامی ایران، خویشتن اصلی خود را پیدا نکرده بودند. نیروهای انقلابی ما که عمدتاً سپاهی و مردمی بودند، آموزش‌های لازم را ندیده بودند و اگر آموزش مختصری داشتند برای یک جنگ کلاسیک با این ابعاد آمادگی و حتی نیمه سنگین متناسب نبود.
نماینده مردم آبادان در مجلس شورای اسلامی بیان کرد: کشورهای غربی هم در یک اشتباه محاسباتی با ترغیب و حمایت از رژیم بعث، آن را تشویق کردند که به کشور ایران حمله کند تا ضمن ضربه وارد کردن اساسی به انقلاب، مانع از صدور آن به سایر کشورهای منطقه شوند چرا که انقلاب بی‌شک حتی در آن مقطع می‌توانست تأثیرات فراوانی روی کشورهای منطقه به‌خصوص کشورهای متحد آمریکا بگذارد.
سعدون زاده ادامه داد: اما با الطاف الهی و هدایت پیامبرگونه امام خمینی (ره) و یورش عاشقان امام و کشور به‌سوی خطوط جبهه‌ها بود که لشکر بسیار مسلح عراق که از سوی نظام سلطه حمایت معنوی، مالی و تسلیحاتی می‌شد در یک هزار و ۸۰۰ کیلومتر مرز مشترک زمین‌گیر شد و به آن پیشروی مدنظر خود نرسید.
جنگ تحمیلی یک دانشگاه بود
وی تصریح کرد: رزمندگان ایران با اتکا به شهادت‌طلبی و ایمان به خدا توانستند در ماه‌های اولیه آغاز جنگ، حماسه بسیار شگرفی در تاریخ انقلاب اسلامی رقم بزنند که در واقع می‌توانیم به یکی از پیامدهای و نتایج عمیق جنگ تحمیلی در این مقطع اشاره کنیم که امام خمینی(ره) گفت «جنگ برای ما نعمت بود» به همین دلیل است که می‌توان جنگ تحمیلی را یک دانشگاه یاد کنیم که در آن شجاع‌ترین فرماندهان اعتقادی تربیت شدند به‌گونه‌ای که وارثان دفاع مقدس و همین نیروهای اعتقادی در میادین جنگ، امروز سرمایه‌های دفاعی راهبردی جمهوری اسلامی ایران در نظام بین‌الملل هستند.
سعدون زاده اظهار کرد: به عبارتی اگر می‌خواستیم چنین نیروهای زبده و کارآمدی را خارج از میادین جنگ تربیت کنیم، قطعاً نمی‌توانستیم افرادی در این سطح و با این کیفیت داشته باشیم. انسان‌هایی که عمدتاً در کوره‌های جنگ تحمیلی و رزم واقعی فلز آنان، آب دیده شد و امروز ثمرات مدیریتی آنها را تا مرزهای اسرائیل شاهد هستیم.
عضو کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی اظهار کرد: این توان، ضمن اینکه توانست در امور مهندسی جنگ تحمیلی، قدرت خود را به نحو احسن نشان دهد در پاره‌ای دیگر شاهکارهای معجزه گونه از خود به‌جای گذاشت. ساخت خاک‌ریز و پل‌های شناور با سرعت بالا توسط مهندسان رزمی نمونه‌ای از این توان بود که در عالی‌ترین نمود آن می‌توان به احداث پل بر روی رودخانه وحشی و پر آب اروندرود با دبی بالا و جذر و مد مهارنشدنی اشاره کرد که بخشی از شکوفایی معنادار فرزندان امام در آن مقطع بود.
سعدون زاده اظهار کرد: در زمینه ساخت قطعات و انواع سلاح و تجهیزات جنگ هم در جنگ خیلی به کشور خدمت شد و چشمه جوشان این برکات و این دستاوردها تا به امروز می‌جوشد و انقلاب اسلامی را سیراب می‌کند.
نماینده آبادان اما در خصوص تبعات این جنگ برای شهر آبادان نیز اظهار کرد: اما در کنار مزیت‌ها و نکات مثبت، جنگ به دلیل ماهیت نظامی آن و به دلیل ماهیت برخوردی که دو طرف با هم دارند همیشه باعث کشتن و تخریب گسترده‌ای می‌شود و از این بعد به‌هیچ‌روی، وجه خوبی ندارد.
از دست دادن انسان‌های بزرگ
وی ادامه داد: در جنگ نیز ما انسان‌های بزرگ و شاخصی را از دست دادیم که هرکدام از آنها می‌توانست نقش عظیمی در سازندگی، تعالی، غنی‌سازی اندوخته‌های انسانی نقش ایفا کنند به‌گونه‌ای که می‌توان به جرات بیان کرد که زیان‌های جنگ تحمیلی در ابعاد تلفات انسانی بسیار قابل‌توجه بود.
سعدون زاده اظهار کرد: اما زیان مادی جنگ تحمیلی هم بسیار فراتر از حد تصور است. در آبادان ما شهری مدرن، صنعتی با زیرساخت‌های بسیار پیشرفته داشتیم که این شهر در طول جنگ به‌کلی همه داشته‌های خود را از دست داد.
آبادان دروازه ورود مدرنیته به کشور
عضو کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه آبادان دروازه ورود مدرنیته به کشور به‌حساب می‌آید، گفت: این شهر به دلیل طولانی شدن جنگ و فاصله بسیار کمی که با کشور عراق داشت، حتی با انواع سلاح‌های ساده هم هشت سال جراحت‌های سنگینی را بر پیکره خویش تجربه کرد به‌گونه‌ای که زیرساخت‌های بنیادین این شهر کاملاً آسیب دید.
سعدون زاده افزود: شبکه‌های آب، فاضلاب، برق، تأسیسات نفتی که در خاورمیانه در آن زمان هم بی‌نظیر بودند، نابود شدند. مخازن نفتی و عظیم آبادان که با یک مهندسی بی‌نظیر در منطقه تانکفارم ایجاد شده بود و پالایشگاه آبادان که در آن مقطع بزرگ‌ترین پالایشگاه خاورمیانه و یکی از پالایشگاه‌های شاخص جهان به شمار می‌رفت در طول جنگ خسارت‌های جدی و جبران‌ناپذیر دیدند.
وی اضافه کرد: مراکز درمانی آبادان که در آن زمان یک سر و گردن از همه مناطق کشور بالاتر بود، آسیب دید و آبادان تا به امروز نیز نتوانست به استانداردهای آن زمان برسد.
پنهان ماندن ساحل اروند
نماینده آبادان در مجلس شورای اسلامی همچنین گفت: یکی از خسارت‌های جنگ که کمتر موردتوجه قرار گرفت، پنهان ماندن ساحل زیبا و دل‌فریب شرقی اروندرود در آبادان پشت دژها و خاک‌ریزی بود که تا به امروز هم به‌نوعی ادامه دارد. این بخش از شهر یکی از مناطق تفریحی مردم آبادان بود که به‌خوبی مورد استفاده قرار می‌گرفت.
وی با اشاره به تخریب زیرساخت‌های کشاورزی پررونق آبادان در طول جنگ اظهار کرد: یکی از زیباترین شبکه‌های آبیاری در دنیا که بر جذر و مد مبتنی بود در آبادان از بین رفت چرا که آن زمان مزارع آبادان با سیستم جذر و مد و ورود آب به نهرهایی که در اغلب مناطق شهر پراکنده شده بودند آبیاری می‌شد.
سعدون زاده افزود: آن زمان آبادان شش میلیون اصله نخل داشت که با همین شیوه آبیاری می‌شدند ولی امروز رودخانه‌های آبادان از رساندن آب به دو میلیون اصله نخل باقی‌مانده نیز ناتوان هستند. این شبکه آبیاری از بین رفت و تا به امروز هیچ جایگزین مناسبی برای آن ایجاد نشد.
وی توضیح داد: آبادان بیش از ۱۲۰ نمونه نخل و خرما دارد که به علت جنگ و نبود آب از شش میلیون اصل به دو میلیون کاهش یافتند. امر توسعه نخیلات از زمان بازسازی تاکنون متأسفانه هیچ‌گاه از نظر کیفی به‌جایگاه پیش از جنگ نرسید.
نابودی ناوگان صیادی
عضو کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی به سایر تخریب‌های جنگ در آبادان اشاره کرد و گفت: یکی از آسیب‌هایی جدی جنگ به ناوگان حمل‌ونقل دریایی و از هم پاشیدن توان ناوگان صیادی وارد شد. آبادان در آن زمان یکی از بزرگ‌ترین ناوگان‌های صیادی را در خود جای داده بود که نه تنها باعث اشتغال و رونق بسیار بالایی بود، بلکه باعث تأمین آبزیان موردنیاز کشور و اغلب کشورهای منطقه می‌شد.
سعدون زاده ادامه داد: به جرات می‌توان گفت، همه داشته‌های آبادان که به‌مثابه یک تمدن بزرگ بود در جنگ به‌کلی از بین رفت و بعد از جنگ به‌طور شایسته به هیچ‌یک از زیرساخت‌ها و داشته‌های آبادان توجه مناسب صورت نگرفت.
وی بیان کرد: آبادان امروز بیش از ۵۰۰ فروند لنج و بیش از سه هزار قایق صیادی را در خود جای داده است ولی اگر توان سابق آبادان در بخش جنگ حفظ می‌شد به دلیل پیشینه تاریخی مردم آبادان در صیادی و تجارت و قرار گرفتن آن در ساحل اروندرود و خلیج‌فارس، امروز آبادان یکی از قطب‌های صیادی جهان به شمار می‌رفت ولی در بعد از جنگ هیچ حرکتی خاصی برای بازسازی ظرفیت‌های از بین رفت صیادی صورت نگرفت.
نماینده مردم آبادان در مجلس شورای اسلامی تأکید کرد: واقعیت این است که اکنون با گذشت ربع قرن از پایان جنگ، هنوز دست و پا زدن برای حل مشکلات آبادان، مردم این شهر را به ساحل آرامش نرسانده است و آبادان را به آن شکوفایی و اقتدار نرساند.
