پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) :
یک روزنامه آمریکایی به نقل از مقامات این کشور درباره
حمایت روسیه و چین از لغو تحریمهای تسلیحاتی ایران و تلاش تهران برای برهم زدن
اتحاد گروه ۱+۵ هشدار داد.
مقامات آمریکایی درباره تلاش ایران برای بر هم
زدن «اتحاد» گروه 5+1 با طرح موضوع لغو تحریمهای تسلیحاتی تهران در مذاکرات
هستهای هشدار دادند.
روز گذشته رسانههای مختلف خبری در خبری به نقل از
مقام ارشد ایرانی گزارش دادند که تهران خواستار لغو تحریمهای تسلیحاتی شورای امنیت
سازمان ملل شده است؛ تحریمهایی که این شورا در سه قطعنامههای سالهای 2006 ،2007
و 2010 آنرا تصویب کرده است.
نیویورک تایمز در گزارشی با اشاره به این موضوع
نوشت:«مقامات آمریکایی و شرکای اروپایی آن با هرگونه لغو تحریمهای تسلیحاتی مخالفت
کردهاند و میگویند به خاطر آنکه ایران تسلیح شبهنظامیان شیعه را تشدید خواهد
کرد، این موضوع تنها بر شعله درگیریها در عراق و سوریه، یمن و لبنان خواهد
افزود».
این روزنامه ادامه داد: «روسیه و چین که هر دو عضو دائم شورای امنیت
سازمان ملل هستند، در خفا از فروش تسلیحاتی به ایران سود بردهاند و همچنین بی سر و
صدا برای برداشته شدن ممنوعیت تسلیحاتی به ایران در حال تلاش هستند».
یک
مذاکرهکننده اروپایی که خواستار عدم انتشار نامش شده درباره درخواست لغو تحریمهای
تسلیحاتی ایران به این روزنامه آمریکایی گفت: «من فکر میکنم ایرانیها فرصتی برای
از بین بردن اتحاد مخالفان مذاکرهای خود میبینند. آنها در این کار خیلی ماهر
هستند».
«نیکلاس برنز» معاون وزیر خارجه پیشین آمریکا ضمن مخالفت با لغو
تحریمهای تسلیحاتی ایران، دلیل وضع این تحریمها را فراتر از موضوع برنامه هستهای
این کشور خواند.
مسئول پیشین بخش ایران در وزارت خارجه آمریکا و معاون
کاندولیزا رایس گفت: «مشکلات بسیاری با ایران وجود دارد که ما این تحریمها را
ساختهایم. البته فعالیت هستهای وجود داشت اما ما همچنان درباره اقدام و فعالیت
ایران نگرانی داشتهایم».
برنز مدعی شد: «ما درباره تجهیز و مسلح کردن
شبهنظامیان شیعه در عراق نگرانی داشتیم و حرکت تهاجمی این کشور در قبال تضعیف
شرکای سنی ما، امروز مشکل بزرگتری است. من اصلا فکر نمیکنم که به هیچ وجه لغو
تحریمهای تسلیحاتی به نفع ما باشد».
پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) :
اقتصاد ایران مدتهاست که در رکود تورمی دست و پا میزند و
بحرانهای مکرری را با پوست و گوشت و استخوان خود احساس میکند. اقتصاد ایران
بیماری است که یک دوره سخت ٨ساله را سپری کرده و شاخصهای توسعهای خود را به صورت
باورناپذیری از دست داده است؛ چرا که تحریمها و فشارهای ویژه این کاغذپارههای
سابق، بالاخره بر بدنه اقتصاد احساس شد و با حضور دولت یازدهم عزمی شکل گرفت تا این
تحریمهای ناعادلانه شکسته شود.
در این سالها، بازار سرمایه ایران تأثیرهای مستقیمی از
همین تحریمها گرفت و حالا هم با حساس شدن مذاکرات هستهای، این حوزه بیش از هر
حوزه دیگری در اقتصاد ایران، تحتتأثیر اخبار مذاکرات هستهای ایران و غرب است. با
انتشار هر خبر روشن و تیرهای از هتل کوبورگ وین (محل برگزاری مذاکرات هستهای)
شاخص بورس فراز و نشیب دارد و موجی شده است که آرام ندارد! اکنون همه چشمها به
وین دوخته شده و انتظار برای نتیجه روز سهشنبه است که ببینیم بازار سرمایه ایران
چه روزهایی را پس از تحریم تجربه خواهد کرد. همین موضوع پرسش بسیاری از سهامداران
بازار سرمایه و حتی کسانی است که سهمی ندارند اما میدانند که رونق این بازار
میتواند به زندگی آنها هم رونقی ببخشد.
تعیین وضع بازار با شرایط
شرکتها
حمید میرمعینی، رئیس هیأتمدیره کارگزاری تدبیرگر سرمایه در پاسخ به این
پرسش و درباره پیشبینی آینده بازار سرمایه پس از توافق به «شهروند» گفت: نمیتوان
به صورت علمی و دقیق شرایط بازار سرمایه، پس از توافق را مورد ارزیابی قرار داد؛
زیرا روند گذشته تحلیل بازار دگرگون میشود و تنها این گمانیزنیها و پیشبینی
تغییر صنایع، بهخصوص صنایعی که در ماههای اخیر آسیب بیشتری دیدهاند، تعیینکننده
شرایط بازار خواهند بود. او ادامه داد: باید منتظر بود که بسیاری از صنایع تحولاتی
را شاهد باشند و برخی از صنایع بیشترین رشد را تجربه میکنند. در حال حاضر بسیاری
از شرکتهای صنایع مختلف زیر ظرفیت خود کار میکنند و هزینه عملیاتی آنها به شدت
افزایش یافته است.
او با اشاره به اینکه در این شرایط طبیعی است که سود این
شرکتها کاهش یابد، توضیح داد: البته باید توجه داشت که تأثیر برداشته شدن تحریمها
بر شرکتهای مختلف متفاوت است. برخی از شرکتها به صورت مستقیم تحتتأثیر تحریمها
نبودهاند و تأثیر برداشته شدن تحریمها پس از گذشت مدت زمانی مشخص خواهد شد. وی
تأکید کرد: این صنایع بیشتر تحتتأثیر سیاستگذاریهای اقتصادی که بعدا توسط دولت و
مدیران اقتصادی و در شرایط جدید اتخاذ میشود، قرار میگیرند و میتوان صنایعی از
قبیل پتروشیمیها، پالایشگاهیها، فولادیها، سنگ آهن و سیمانیها را نام برد. او
همچنین افزود: در مقابل صنعت بانکداری، گروههای حملونقل و لیزینگیها و
خودروییها و برخی صنایع دیگر به سرعت تحتتأثیر رفع تحریمها قرار میگیرند و با
افزایش فروش و کاهش هزینهها سودآوری آنها بیشتر میشود.
تغییرات بیمحابا
نخواهد بود
میرمعینی درباره میزان و چگونگی واکنشها و تأثیر آن بر بازار سرمایه
گفت: بهطور قطع بازار سهام ایران تا چند درصد رشد خواهد کرد. اما این رشد
بیمحابا نخواهد بود و پس از چند ماه بازار به تعادل میرسد.
وی افزود:
میتوان پیشبینی کرد که بهطور میانگین رشد ٢٠ تا ٣٠درصدی را در صنایع مختلف شاهد
باشیم. این رشد نیز تحتتأثیر افزایش تقاضا از سوی فعالان بازار و در نتیجه افزایش
قیمتها رخ میدهد؛ به بیان دیگر بازیگران بازار با ارزیابی عملکرد شرکتها و
پیشبینی روند رو به رشد بازار متقاضی خرید سهام خواهند شد.
منع شکلگیری
حباب با عرضهها
وی درباره احتمال تشکیل حباب پس از اعلام توافق در بورس ایران،
گفت: احتمال تشکیل حباب در بازار سرمایه بعید است. از سویی قیمتهای بسیاری از سهام
زیر ارزش ذاتی خود قرار دارد و از طرف دیگر فعالان بازار سرمایه در طول سالیان اخیر
تجربههای تلخی داشتهاند؛ بهعنوان مثال در گذشته خوشبینیهای فعالان بازار
بیمحابا بود، خوشبینیهایی بیاساس و غیرواقعی که شاخص کل بورس اوراق بهادار
تهران را در دیماه ٩٢ به کانال ٨٩هزار واحدی رساند. اما به نظر میرسد در ٢ سال
اخیر روند فعالیت سهامداران در بازار، منطقیتر از گذشته شده و تجربیات گذشته موجب
شده است که نسبت به اخبار واکنشهای منطقیتری را نشان دهند. در شرایط فعلی همه
فعالان حقیقی و حقوقی با فاصلهای زمانی بعد از انتشار اخبار به واکنش دست میزنند.
درواقع آنها به تحلیل اخبار دست میزنند و صحت، اثر و پایایی روایی آن را بررسی
میکنند.
این کارشناس ارشد بازار سرمایه با مقایسه عملکرد بازار در گذشته و
حال، به تأثیر اقدامات مدیران بورسی اشاره میکند و میگوید: در سال ٩٢ و قبل از
آن به دلیل بالا بودن تقاضا و کمبود سهام در بازار، بسیاری از سهامداران سهام
بیبنیاد و کمارزش را خریداری کردند، سهام کمپتانسیلی که دلیلی برای رشد آنها
وجود نداشت و درنهایت رشد قیمتی این سهام را رقم زد.
اما میتوان پیشبینی کرد
پس از توافقات هستهای این اتفاق کمتر رخ میدهد، زیرا سازمان بورس و شرکتهای
بورسی خود را برای عرضههای اولیه و پوشش تقاضای ایجاد شده در بازار آماده
کردهاند. بهطورکلی با توجه به اقدامات و تمهیداتی که صورت گرفته است بازار
منطقیتر عمل میکند به نحوی که حقوقیها تحتتأثیر جوهای ایجاد شده قرار
نمیگیرند.
تغییر رفتار فعالان اقتصاد با رونق اقتصادی
میرمعینی با تأکید
بر این موضوع که همه مشکلات بازار سرمایه پس از توافق حل نمیشود، به نقش دولت در
بازار سرمایه اذعان کرده و تأکید میکند: بهطور قطع مشکلات بسیاری از صنایع ما پس
از تحریمها پابرجا خواهد بود؛ بهعنوان مثال مشکلات مربوط به تقاضا و مواد اولیه
صنعت فولاد همچنان پا برجاست و ریشههای آن را باید در داخل جستوجو
کرد.
این فعال بازار سرمایه گفت: درواقع رونق اقتصادی که تحتتأثیر
سیاستهای اقتصادی دولت است، میتواند این مشکلات را برطرف کند. اولین تغییرات و
سیاستهای دولت را میتوان در برنامه بودجه دولت دید. پس از تغییرات مثبت و
رونقگیری اقتصاد میتوان پیشبینی کرد که رفتار فعالان بازار سرمایه تغییر کند و
به سمت صنایع پایهای و عمرانی متمایل شوند.
٤ پرده از اقتصاد ایران پس از
تحریم
فراز مسافریراد، تحلیلگر بازار سرمایه نیز با بررسی ٤ فاز مختلف در
اقتصاد ایران در دوران پسا تحریم میگوید: با به نتیجه رسیدن مذاکرات و برداشته شدن
تحریمها چند فاز برای اقتصاد کلان ایران شکل خواهد گرفت. فاز اول شکلگیری جو
روانی مثبت در کل اقتصاد کشور است. همین موضوع را میتوان محرکی قوی برای رونقبخشی
به اقتصاد تلقی کرد.
او همچنین هشدار داد: باید توجه داشت که تأثیرات واقعی
رفع تحریمها دفعتا ایجاد نمیشود و نیاز به زمان دارد. در فاز دوم دولت این امکان
را مییابد که سیاستهای مدنظر خود را اجرا کند؛ سیاستهایی از قبیل تکنرخی کردن
ارز، کاهش نرخ سود بانکی، اعمال سیاستهای انبساطی و دست کشیدن از سیاستهای
انقباضی.
افزایش ٢تا ٣ مرتبهای قیمت به درآمد
وی درباره تأثیر جو روانی
در بازار سرمایه و تحولات منتج از آن گفت: بهترین معیار برای سنجش و تأثیر جو روانی
در بازار سرمایه قیمت به درآمد (P/E) است. به نظر میرسد نسبت قیمت به درآمد (P/E)
کل بازار ٢تا ٣ مرتبه افزایش پیدا کند. البته این میزان به میانگین کل بازار
بازمیگردد.
او در تشریح دلایل این موضوع گفت: برخی از صنایع و شرکتها به صورت
مستقیم تحتتأثیر قرار میگیرند و برخی از آنها به مرور زمان تأثیر میپذیرند. اما
بهطورکلی میتوان انتظار داشت با گشایش اعتبارهای صورت گرفته هزینههای مالی
شرکتها کاهش یابد؛ سرمایه در گردش مورد نیاز شرکتها کمتر و هزینههای انتقال پول
کاسته شود.
منابع آزاد شده فشار عرضه را کم میکند
مسافریراد در تشریح
فاز سوم و چهام به تأثیر اثرات واقعی رفع تحریمها در اقتصاد اشاره کرد و گفت:
میتوان فاز سوم را اثرات واقعی رفع تحریمها در اقتصاد نامگذاری کرد. در این دوره
هزینه شرکتها کاهش مییابد و اجرای پروژههای اقتصادی تسهیل میشود. میتوان فاز
٣ و ٤ را بهعنوان میانمدت و بلندمدت در نظر گرفت.
او ادامه داد: در فاز
چهارم سرمایهگذاری مستقیم خارجی در کشور اتفاق میافتد. با توجه به اینکه صنعت
نفت، پتروشیمیها و پالایشگاهیها به سرمایهگذاری ١٠٠میلیارد دلاری نیاز دارند،
لزوم این نوع سرمایهگذاری را شدت میبخشد.
وی همچنین درباره بحث دیگر که در
این فاز وجود دارد، گفت: ورود نقدینگی به بازار توسط منابع آزاد شده مبحث دیگر است؛
از آنجایی که این منابع ارزی و دلاری است، انتظار میرود که دولت از طریق این
منابع تقاضای تجمیعشده ارزی و وارداتی را پوشش دهد تا بدین وسیله مانع افزایش
نقدینگی یا افزایش پولی شود.
این تحلیلگر بازار افزود: دولت همچنین میتواند
به وسیله این منابع بدهیهای بانکی و پیمانکاران خود را بپردازد. دولت از طریق این
منابع میتواند فشار عرضهای را که به وسیله بدهکاران بزرگ خود مانند تأمیناجتماعی
و مپنا به بازار وارد میشود، مرتفع سازد.
او در تحلیل واکنش سهامداران بعد
از توافق هم تأکید کرد: بهطور قطع واکنشها پس از اعلام توافق هیجانی خواهد بود و
قیمتها هیجانی رشد خواهد کرد، اگر شاخص هم وزن را در ٣ هفته اخیر رصد کنید، متوجه
خواهید شد که رشد شاخص با احتیاط و به همراه رونق بازار به پیش رفته است. در نتیجه
پیشبینی میشود پس از اعلام توافق تا حدود ٣٠درصد به ارزش بازار افزوده
شود.
منبع: شهروند
خداحافظ واشنگتن، سلام مسکو؟!
به نظر می
رسد ماه گذشته در روابط پر تلاطم روسیه و عربستان سعودی - دو تولید کننده بزرگ نفتی
- گشایش حاصل شد زیرا مسکو و ریاض چندین معاهده همکاری امضا کردند، اما سیاست های
خارجی متفاوت دو کشور همچنان بر گرم شدن روابط بین روسیه و عربستان سعودی سایه
افکنده است.
پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) :
کریستین ساینس مانیتور نوشت به نظر می رسد ماه گذشته در روابط
پر تلاطم روسیه و عربستان سعودی - دو تولید کننده بزرگ نفتی - گشایش حاصل شد زیرا
مسکو و ریاض چندین معاهده همکاری امضا کردند، اما سیاست های خارجی متفاوت دو کشور
همچنان بر گرم شدن روابط بین روسیه و عربستان سعودی سایه افکنده است.
به
گزارش انتخاب، نشریه کریستین ساینس مانیتور در اینترنت نوشت: روسیه و عربستان به
عنوان دو تولید کننده بزرگ نفتی در جهان قابلیت استیلا بر بازارهای نفتی را دارند.
اما این اتفاق تا کنون رخ نداده است زیرا اختلافاتی همچنان بین دو کشور وجود دارد و
به ویژه روابط عربستان و آمریکا سبب شده است ریاض و مسکو تا حدودی از یکدیگر دور
باقی بمانند.
اما دیدار همراه با صمیمت ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه با
محمد بن سلمان جانشین ولیعهد و وزیر دفاع عربستان سعودی سبب شد این ایده مطرح شود
که این دو کشور بزرگ تولید کننده انرژی - که هر دو با بحران ژئوپلیتیکی مواجه هستند
- در تلاش برای نزدیک تر کردن روابط خود هستند.
برخی کارشناسان می گویند
نشانه هایی دال بر « ظهور شراکت » بین ریاض و مسکو دریافت کرده اند و بر این اساس،
پول عربستان سعودی می تواند به روسیه برای مقاومت در مقابل تحریم های کشورهای غربی
کمک کند و در ازای آن، تسلیحات، متخصصان فنی و حمایت های دیپلماتیک روسیه نیز می
تواند به پادشاه جدید عربستان برای رهایی کشورش از وابستگی به آمریکا - که اخیرا به
صورت قابل توجهی همکاری های خود با ریاض را کاهش داده است - کمک کند.
اما
برخی دیگر از کارشناسان بر این باورند در حالی که تغییر در روابط دو کشور مطمئنا رخ
خواهد داد اما نزدیکی ریاض و مسکو ماهیتی کاملا تاکتیکی دارد و با محدودیت هایی نیز
مواجه است. اختلافات بین دو کشور به ویژه بر سر موضوعات مهم و حیاتی از قبیل تغییر
رژیم در سوریه و توافق هسته ای ایران همچنان باقیست . ایرینا زویاگلسکایا کارشناس
مسائل خاور میانه ( غرب آسیا ) در مؤسسه مطالعات مسکو می گوید:« در گذشته، روابط
بین روسیه و عربستان سعودی بسیار بد بود از این رو، هر گونه تغییر در این روابط سبب
جلب توجه همگان می شود.» او همچنین گفت:« اما نباید در این موضوع اغراق کنیم. هر
طرفی قصد دارد موقعیت خود را بهبود بخشد و در پی رسیدن به منفعت است اما تغییرات
اساسی در روابط بین دو کشور رخ نخواهد داد.»
پوتین و سلمان ماه گذشته در
حاشیه اجلاس اقتصادی سن پترزبورگ با یکدیگر گفتگو کردند، جایی که گفته می شود دو
کشور شش معاهده از جمله توافق همکاری هسته ای امضا کردند که بر اساس آن ، روسیه به
احداث چند نیروگاه اتمی در عربستان کمک خواهد کرد. همچنین گفته می شود دو کشور
قراردادهایی در زمینه همکاری های فضایی ، توسعه زیرساخت ها و تسلیحات امضا
کردند.
از نظر کرملین، برقراری روابطی خوب با یک بازیگر مهم در منطقه خاور
میانه - غرب آسیا - بسیار اهمیت دارد زیرا روسیه همواره در پی یافتن دوستانی برای
خود است.
زویاگلسکایا همچنین گفت اعمال تحریم های غرب علیه روسیه یکی از
دلایلی بود که سبب شد پوتین در پی گشایش جدید دیپلماتیک بر آید و از ناامیدی اعراب
از آمریکا نهایت استفاده را کند. پوتین در این راستا اوایل امسال به مصر سفر
کرد.
او خاطر نشان کرد:« برای روسیه بسیار مهم است که خود را در جایگاه یک
قدرت منطقه ای قرار دهد ، قدرتی که می تواند با همه طرف ها به گفتگو بپردازد. در
همین حال، شاهدیم که بسیاری از کشورهای منطقه از سیاست های آمریکا ناامید شده اند و
می خواهند حمایت روسیه را داشته باشند. اما سعودی ها می خواهند این پیام را به
واشنگتن ارسال کنند که واشنگتن نباید شرکای خود را تغییر دهد و به کشورهای دیگر روی
آورد.»
در حال حاضر، روسیه، چین، آمریکا، انگلیس، فرانسه و آلمان در حال
برگزاری مذاکراتی با ایران به منظور دست یابی به توافق نامه جامع هسته ای هستند ،
توافقی که به برنامه ادعایی تسلیحات هسته ای ایران پایان خواهد داد.
همه
شواهد و نشانه ها حاکی است مسکو از حامیان دست یابی به توافق هسته ای با ایران
محسوب می شود و فعالانه در تلاش برای وارد شدن به بازار ایران در صورت لغو تحریم
های بین المللی اعمال شده بر تهران است. روسیه برای فروش سامانه موشکی اس سیصد به
ایران و همچنین احداث چندین نیروگاه دیگر به این کشور چراغ سبز نشان داده
است.
کارشناسان می گویند از نظر عربستان سعودی، ایران مهمترین دشمن و یک
تهدید محسوب می شود چه تهران تسلیحات هسته ای در اختیار داشته باشد چه نداشته باشد.
ریاض همچنین از تلاش های آمریکا برای دست یابی به توافق هسته ای با ایران خشمگین
است.
یوگنی ساتانوفسکی رئیس مطالعات خاور میانه (غرب آسیا) در مسکو اعلام
کرد:« سعودی ها احساس می کنند منزوی شده اند . آنها دیگر نمی توانند به آمریکا
اعتماد کنند از این رو به روسیه روی آورده اند.»
او همچنین گفت:«فکر می کنم
مقامات کرملین این موضوع را درک می کنند که این یک بازی بزرگ است.»
پوتین در
سن پترزبورگ از پادشاه عربستان برای سفر به روسیه دعوت کرد و شاهزاده محمد نیز از
پوتین برای سفر به عربستان دعوت به عمل آورد. ساتانوفسکی می گوید طی سفر پوتین به
عربستان در سال 2007 ، گمانه زنی های فراوانی درباره بهبود روابط دو کشور وجود داشت
اما این اتفاق رخ نداد.
او همچنین گفت:«همه این ها بازی است. سعودی ها هر از
چند گاهی این بازی را تکرار می کنند. آنها بر این باورند که می توانند توجه آمریکا
را به خود جلب کنند.»
سوریه یکی از موضوعات مهم مورد اختلاف بین عربستان
سعودی و روسیه است. مسکو همچنان به حمایت از بشار اسد رئیس جمهور سوریه ادامه می
دهد و این در حالی است که سعودی ها از شورشیان سوری حمایت می کنند.
اخیرا
گمانه زنی هایی در این باره به وجود آمده است که روسیه در حال فاصله گرفتن از اسد
است و گفته می شود بسیاری از کارشناسان خود را از سوریه خارج کرده است. اما مسکو
اخیرا بر حمایت خود از دمشق تأکید کرد و کارشناسان روس می گویند تخلیه اتباع روس از
سوریه طی دو ماه گذشته به سبب وخامت شرایط امنیتی در این کشور جنگ زده بوده
است.
عربستان سعودی به سبب عدم حمایت آمریکا از عملیات هوایی ریاض در یمن
خشمگین است.
آندری کلیموف معاون کمیته روابط خارجی سنای روسیه می گوید
اشتباهی که بسیاری از تحلیل گران در حال ارتکاب آن هستند، این است که به تغییر در
روابط دو کشور از منظر منشور جنگ سرد می نگرند و بر این باورند هر کشوری باید در یک
بلوک یا دیگری قرار گیرد.
او خاطر نشان کرد:« واقعیت این است که روسیه و
عربستان سعودی در حال نزدیک شدن به یکدیگر هستند . سعودی ها می دانند که نمی توانند
درباره هر موضوعی به آمریکا متکی باشند و به سبب توسعه روابط با روسیه منافع زیادی
عایدشان می شود.» او افزود:« دو کشور برای ارزش های غربی اهمیت قایل نیستند. ریاض و
مسکو می توانند بدون تغییر در نظم جهانی با یکدیگر همکاری داشته باشند.»
پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) :
سخن گزافی نیست اگر بگوییم ایران تنها کشوری است که قاچاق
کالا در آن در قامت یک «معضل ملی» ظاهر شده است، هرچند به تناسب صدمات اقتصادی و
اجتماعی آن به مثابه یک مسأله ملی در گفتمان نخبگان و شهروندان جامعه دیده
نمیشود.
قاچاق کالا آنگونه که در ایران مورد توجه است کمتر در سایر کشورها
مسأله است. درحقیقت اگر هم در برخی کشورها قاچاق وجود دارد تنها محدود به کالاهای
به خصوصی چون سیگار و ... میشود و دامنه وسیعی ندارد.
به بیان دیگر، در
کشورهایی هم که با قاچاق کالا مواجه هستند این قاچاق عموما یک یا دو نوع کالا را
شامل میشود. بر این اساس ایران تنها کشوری در جامعه جهانی است که اول به میزان
تقریبی یکچهارم تجارت رسمی خود، تجارت غیررسمی یا قاچاق کالا دارد و دوم قاچاق طیف
متنوعی از کالا از دارو گرفته تا پوشاک، لوازم صوتی - تصویری، دخانیات، فرآوردههای
نفتی و... و از مجاز گرفته تا غیرمجاز را شامل میشود.
قبل از هر چیز باید
یادآوری شد همانطور که در ایران برآوردهای غیردقیق و بعضا متفاوتی نسبت به حجم کلی
قاچاق کالا در کشور وجود دارد، در جامعه جهانی نیز برآورد دقیقی از میزان قاچاق در
دسترس نیست. دلیل این مسأله آن است که قاچاق از مصادیق اقتصاد زیرزمینی است و یک
جریان انحرافی اقتصادی متداوم است که تخمین آماری آن را بسیار دشوار
میکند.
وضعیت ایران در گزارش جهانی
نگاهی به گزارش تجارت غیررسمی سازمان
جهانی گمرک در سال ٢٠١٣ نشان میدهد که قاچاق کالا براساس برداشتی که در ایران از
آن وجود دارد، تنها یکی از فصول پنجگانه گزارش سازمان جهانی گمرک آن هم فصل چهارم
پس از فصول مربوط به قاچاق موادمخدر؛ محیطزیست و جعل و تقلب محصولات بهداشتی و
مالکیت معنوی را تشکیل میدهد.
فصل پنجم گزارش نیز اختصاص به تجارت غیررسمی
در زمینه تروریسم، تسلیحات کشتار جمعی، اسلحه و... دارد. آمار پشتیبانی این گزارش،
دادههای مربوط به توقیفهایی است که گمرکات کشورهای عضو به دبیرخانه سازمان ارایه
کردهاند. نکته جالب توجه و تعجببرانگیز در این گزارش این است که اثری از وضع
قاچاق در ایران بهعنوان یکی از بزرگترین قربانیان جهانی قاچاق در تمام سرفصلهای
مورد نظر سازمان جهانی گمرک وجود ندارد.در بحث قاچاق کالا که فصل چهارم گزارش این
سازمان را تشکیل میدهد غیبت وضع آماری ایران به وضوح قابل مشاهده
است.
بهعنوان نمونه این بخش تمرکز خود را بر قاچاق محصول سیگار قرار داده
است. در بحث سیگار مشاهده میشود کشورهایی که بیشترین کشف و ضبط سیگار را در سال
٢٠١٣ به لحاظ تعداد نخ داشتهاند شامل اوگاندا، لهستان، انگلیس، یونان، آلمان،
ایتالیا، برزیل، اسپانیا، پاناما و فرانسه میشوند. درعینحال بلژیک، ایتالیا،
اسپانیا، هلند، اتریش، مالت، فرانسه، اسلوواکی، لهستان و آلمان نیز کشورهایی هستند
که بیشترین سیگار تقلبی را توقیف کردهاند. در میان برندهای تقلبی در قاچاق سیگار
نیز ٦٣درصد کشفیات به برند مارلبرو، ١١درصد ریچمن، ١٤درصد پالاس و ١٢درصد گزارش
نشده اعلام شده است.
تعرفهها چقدر نقش دارند؟
براساس اعلام سازمان جهانی
گمرک طبق اطلاعات دریافتی نسبت فروش سیگار در تجارت غیررسمی یا همان قاچاق از هر
١٠نخ، یک نخ است. طبق این گزارش در بین کشورهایی که بیشترین کشفیات نخ سیگار را
داشتهاند، اوگاندا با نزدیک به ٦٠٠میلیون نخ رتبه نخست و فرانسه با نزدیک به
٧٢میلیون نخ در رتبه دهم قرار دارند. این درحالی است که کشفیات سیگار ایران در
سال ١٣٩٢، ٣٣٢میلیون نخ و در سال ١٣٩٣، ٣٧٠میلیون نخ بوده است. امروزه به دلیل
مشکلات ناشی از جهانی شدن اقتصاد، کشورهای مختلف در سطوح متفاوت با بحث قاچاق دست
به گریبان هستند.
گاهی قاچاق ممکن است صرفا در بحث کالاهای جعلی و تقلبی
باشد - مانند آنچه که در بیشتر دولتهای اروپایی وجود دارد - یا بر یک محصول خاص که
دولت تعرفه سنگینی بر واردات آن اعمال کرده است، - مثل سوخت آنچنان که در کشورهای
حاشیه جنوبی خلیجفارس یا اندونزی و مالزی رواج دارد – متمرکز باشد. در مجموع به
نظر میرسد پاسخ اصلی به چرایی تعدد موضوعات قاچاق در ایران، به بالا بودن نرخ
تعرفه و تغییرات دایم آن در کشور برگردد.
بنابه اعلام سازمان تجارت جهانی،
ایران بعد از باهاما دومین کشور در جهان است که بالاترین نرخ متوسط تعرفه را دارد.
بدینترتیب چنین نرخ بالایی از تعرفه، عمل قاچاق را برای قاچاقچیان بهصرفه و
اقتصادی کرده است، مخصوصا اینکه وجود مقررات دست و پاگیر در واردات رسمی و طولانی
بودن این روند خود مزید بر علت شده است.
در ایران کارشناسان معتقدند طبق
آمارهای ارایه شده از سوی ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز، ٨هزارمیلیارد تومان
فرار مالیاتی در سال از محل عدم پرداخت عوارض گمرکی وجود دارد. با توجه به اینکه
گفته میشود یکچهارم حجم تجارت رسمی کشور را قاچاق تشکیل میدهد، دولت میتواند با
منطقی کردن نرخ تعرفه در کشور درآمد حداقلی قابل حصول را جایگزین درآمد حداکثری
غیرقابل حصول کند.
طبعا این درآمد حداقلی خود میتواند پشتوانه سیاست حمایتی
دولت از تولید قرار گیرد. علاوه بر اینکه به این ترتیب فساد سیستمی و سازمان یافته
نیز در این بخش مهار خواهد شد.
منبع: شهروند
مدیرکل امور
مرزی و پدافند غیر عامل گفت: در سال 1393، سه میلیون و دویست و هشتاد هزار و هفتصد
و سه جلد گذرنامه برای هموطنان مان صادر شده که این رقم نسبت به سال1392 با دو درصد
افزایش رو به رو بوده است.
پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) :
مدیرکل امور مرزی و پدافند غیر عامل وزارت کشور با
اشاره به افزایش 7 درصدی تردد در مرزهای سه گانه کشور در سال 93 نسبت به سال 92
گفت: عراق، ترکیه ، امارات، عربستان و آلمان به ترتیب بیشترین مقصد سفرهای اتباع
ایرانی بوده است.
به گزارش ایرنا از پایگاه اطلاع رسانی وزارت کشور، مجید
آقابابایی با اعلام آمار ورورد خروج از مرزهای کشور ، گفت:در سال1393 آمار ورود و
خروج از مرزهای سه گانه زمینی، هوایی و دریایی کشور با هفت درصد افزایش نسبت به سال
1392به 24،964،988 نفر رسید، که از این تعداد تردد ، 9،554،812 نفر(38درصد)مربوط به
اتباع خارجی و15،410،176نفر (62درصد)شامل اتباع ایرانی می شود.
وی ادامه
داد: کمتراز 80 درصد مقصد سفر اتباع ایرانی به 5 کشورعراق 5،099،027 نفر(33درصد)،
ترکیه3،224،567نفر(20.9درصد)، امارات1،963،196 نفر(12.7درصد)، عربستان1،730،293
نفر(11.22درصد)وآلمان320،852 نفر (2.08درصد) بوده است که مجموعا 12،337،935 نفر از
سفرها را شامل می شود.
مدیرکل امور مرزی و پدافند غیر عامل وزارت کشور
خاطرنشان کرد: در سال 1393ورود و خروج از مرزهای هوایی به تعداد 11،559،898 نفر
معادل 46.3درصد با 18 درصد افزایش، از مرزهای زمینی به تعداد 12،914110نفر معادل
51.73درصد با 2 درصد کاهش و از مرزهای دریایی به تعداد 490،980 نفر معادل 1.97درصد
با 20درصد افزایش به ثبت رسیده است.
آقابابایی اظهار داشت: با عنایت به
گشایش سیاسی در مناسبات کشور و بهبود وضعیت ناوگان هوایی و از طرفی بهبود وضعیت
اقتصادی استفاده از پروازهای هوایی با استقبال روبرو شده و افزایش سفر با هواپیما
را بدنبال داشته است که آمار تردد اتباع خارجی و ایرانی از مرزهای هوایی بترتیب 26
و 16 درصد و در مجموع 18 درصد افزایش داشته و همین امر کاهش 5 درصد تردد اتباع
ایرانی در مرزهای زمینی را رقم زده است .
وی افزود: در نوروز سال1394 تعداد
کل ورود و خروج به کشور با 1 درصد کاهش نسبت به سال1393 به 1،400،887 نفر در مجموع
رسیده است. در این دوره، تردد اتباع ایرانی به تعداد 1،100،056 نفر با 5 درصد کاهش
و تردد اتباع خارجی به تعداد 300،831 نفر با 20درصد افزایش رو به رو بوده است. از
مجموع 1،100،056 نفر ورود و خروج هموطنان در ایام نوروز 1394 ،تعداد 927،617 نفر
84.32درصد به ترتیب به ترکیه 354،822 نفر (38.25درصد)،عراق به تعداد 338،101نفر
(36.44درصد)،امارات به تعداد 135،550 نفر (14.62درصد)و عربستان به تعداد 99144
(10.69درصد)صورت گرفته که در مقایسه با سال 1393 ورود به ترکیه 1 درصد افزایش و
عراق 15 درصد کاهش و عربستان نیز با (41درصد) کاهش رو به رو بوده
است.
آقابابایی گفت: بیشترین تردد در 5 مرز شامل فرودگاه امام خمینی به تعدا
819،484 نفر (34.6درصد)، مرز مهران به تعداد 137،883نفر (9.84درصد)مرز بازرگان به
تعداد 89293نفر(6.37درصد)، فرودگاه مشهد به تعداد 75775 نفر(5.4درصد)و مرز جلفا به
تعداد52870نفر(3.77درصد)صورت گرفته است.
وی ادامه داد: حدود 60 درصد از کل
مسافرتهای خارج از کشور در ایام نوروز از این 5 مرز صورت گرفته است.در نوروز 1394
تردد اتباع خارجی از مرزهای هوایی و زمینی و دریایی بترتیب 30 و 16و 1 درصد افزایش
داشته لیکن تردد اتباع ایرانی از مرزهای هوایی و زمینی و دریایی به ترتیب 4 و 7 و
10درصد کاهش را نشان می دهد و در مجموع تردد اتباع ایرانی با 5 درصد کاهش و اتباع
خارجی با 20درصد افزایش همراه شده است.
مدیرکل امور مرزی و پدافند غیر عامل
گفت: در سال 1393، سه میلیون و دویست و هشتاد هزار و هفتصد و سه جلد گذرنامه برای
هموطنان مان صادر شده که این رقم نسبت به سال1392 با دو درصد افزایش رو به رو بوده
است.
منبع: ایرنا
پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) :
یک منبع اردنی مدعی شد که دستگاههای امنیتی این کشور
به تازگی نقشه یک فرد با تابعیت دوگانه عراقی ـ اردنی مرتبط با ایران را برای اجرای
عملیات تروریستی در این کشور کشف و خنثی کردند.
این منبع در گفت وگو با سایت الرای ادعا کرد: دستگاههای
امنیتی نقشه این فرد وابسته به یگان های «بیت المقدس» ایران را خنثی
کردند.
بنابر ادعای این منبع اردنی، این فرد درصدد اجرای عملیات تروریستی در
اردن بود که نیروهای امنیتی او را بازداشت و مقادیر زیادی مواد با قدرت انفجاری
بالا را که در منطقه ثغره عصفور در استان جرش در شمال اردن پنهان شده بود، کشف و
مصادره کردند.
این منبع افزود: یک نهاد نظامی دادگاه امنیت اردن به ریاست
قاضی نظامی سرهنگ محمد العفیف امروز، دوشنبه، اولین جلسه محاکمه این متهم دارای
تابعیت دوگانه عراقی - نروژی را برگزار خواهد کرد. این فرد با اتهام داشتن 45 کیلو
گرم مواد محترقه با قدرت انفجاری بالا و نقشه هایی برای اجرای عملیات تروریستی در
اردن مواجه است.
وی گفت: این بزرگترین پرونده از نظر مقدار مواد منفجره کشف
شده و نوع آن از حدود 10 سال پیش تاکنون است.
منبع : العالم