کشف گورهای 7 هزار ساله در خوزستان

عملیات تعیین عرصه و پیشنهاد محوطه باستان شناسی «تل چگا سفلی»، از وسیع‌ترین محوطه‌های پیش از تاریخی خوزستان که در نیم‌قرن گذشته مورد تعرض قرار گرفته بود به کشف گورهای 7 هزار ساله منجر شد.

به گزارش ایسنا، عباس مقدم - سرپرست هیات باستان‌شناسی تل چگا سفلی - با اعلام این خبر گفت: با توجه به روند بسیار سریع تخریب محوطه‌ی «تل چگاسفلی»، برنامه‌ تعیین عرصه‌ محوطه تعریف و با حمایت معاونت میراث فرهنگی استان خوزستان به مرحله اجرا درآمد.

وی با بیان این‌که این برنامه در دو مرحله‌ مطالعات پیش میدانی و میدانی صورت گرفته افزود: در بخش مطالعات پیش میدانی علاوه‌بر گزارش‌های منتشر شده توسط «دیتمن»، همه‌ نقشه‌ها، تصاویر هوایی و ماهواره‌ای تهیه و به دقت مورد ارزیابی قرار گرفتند.

او با اشاره به شروع مطالعات میدانی تعیین عرصه از اردیبهشت امسال گفت: در بخش مطالعات میدانی برنامه، هیات باستان‌شناسی ابتدا شروع به مستندسازی وضع موجود محوطه پرداخت و همه‌ی تغییرات طبیعی و انسانی ایجاد شده در عرصه و پیرامون محوطه را به دقت ثبت کرد.

به گفته‌ این عضو هیات علمی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، هیات باستان شناسی بر مبنای ضوابط موفق شد در پیرامون محوطه گمانه‌هایی برای درک بهتری از گسترده ی محوطه باستانی تل چگا بدست آورد.

مقدم در ادامه با اشاره به شناسایی گورستان‌های باستانی توسط هیات باستان شناسی افزود: این گورستان‌ها که برخی از آنها بر مبنای تغییرات سطحی نمایان شده بودند شواهدی را ارایه کردند که تاریخی برابر با اواخر هزاره پنجم پیش از میلاد را نشان می‌دهند.

او گفت: بنابراین با استفاده از علوم میان رشته‌ای، بخش‌هایی از این گورستان توسط متخصصان و ابزارهای روزآمد بررسی ژئو مغناطیس شد.

این باستان‌شناس تصریح کرد: نتایج این بررسی به ما کمک بسیاری کرد، چون توانستیم بدون انجام هرگونه کاوش در پیرامون محوطه، شناخت خوبی از شکل و پراکندگی گورها بدست آوریم.

مقدم اظهار کرد: برنامه میدانی تعیین عرصه‌ی محوطه تل چگاسفلی که مجوز آن توسط رییس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری صادر شده بود پایان یافته و هیات باستان شناسی سرگرم تهیه و تدوین گزارشی مفصل از فعالیت های انجام شده است.

براساس گزارش روابط عمومی پژوهشگاه میراث فرهنگی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری، محوطه‌ی باستانی «تل چگاسفلی» در دشت زیدون (زهره) و در حاشیه ی جنوبی رودخانه ی زهره یکی از وسیع ترین محوطه های پیش از تاریخی در جنوب غربی ایران است.

تل چگاسفلی در دهه 1970 میلادی توسط هیاتی به سرپرستی «هانس نیسن» از موسسه‌ی شرق شناسی دانشگاه شیکاگو شناسایی شد. بعدها، «رینهارد دیتمن»، به تفصیل به الگوهای زیستگاهی دشت‌های بهبهان و زهره پرداخته است.

در الگوهای زیستگاهی ارائه شده توسط دیتمن، از تل چگاسفلی به عنوان یکی از کانون های مهم زیستگاهی در اواخر هزاره پنجم پیش از میلاد نام برده شده است. در سال 1388 شمسی، کامیار عبدی طی یک برنامه ی بررسی و شناسایی آثار شهرستان بهبهان، از آثار شناسایی شده توسط دیتمن بازدید به عمل آورده و پس از آن ها متعاقبا، به همت زنده یاد گنجی، تل چگاسفلی درسال 1388 به شماره 28822 در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.

در حدود نیم قرن گذشته، به محوطه‌ی تاریخی تل چگاسفلی بارها تعرض شده است. ابتدا شرکت‌های نفتی بریتانیایی و امریکایی عرصه‌ی محوطه را مکان مناسبی برای اسکان موقت عوامل فنی خود یافتند. پس از اصلاحات ارضی و اعطای زمین به دهقانان، رفته رفته آبادی‌های خرد و کوچک اطراف محوطه تل چگاسفلی، عرصه‌ی محوطه را اشغال کرده و روستائیان خانه‌های خود را روی آن ساختند