اخبار سیاسی روز

روابط ایران و روسیه، از نگرانی های مسکو تا "طرح B" تهران

چند سال پیش من از یک دیپلمات روسی شنیدم که می گفت یک ایران طرفدار آمریکا از یک ایران هسته ای برای روسیه خطرناک تر است.

شش شرکت مواد غذایی ایران مجاز به صادرات محصولات تولیدی خود به روسیه شدند.
به گزارش عصر ایران مقامات روسیه روز دوشنبه با اعلام این خبر گفتند چهار شرکت تولید مواد لبنی به همراه دو شرکت تولید کننده مرغ و ماکیان مجوز صادرات به روسیه را دریافت کرده اند.

وب سایت "بیزنس اینسایدر" آمریکا با این مقدمه به تحلیل روابط روسیه و ایران می پردازد و می نویسد این تصمیم در حالی از سوی روسیه اعلام شده است که این کشور پس از تحریم های اعمالی غرب بر سر بحران اوکراین ، به عنوان یک اقدام تنبیهی متقابل واردات هر گونه گوشت، لبنیات، میوه، سبزیجات و ماهی را از کشورهای اروپایی و آمریکا ممنوع اعلام کرده است. 
در ادامه گزارش بیزنس اینسایدر درباره پیچ و خم های روابط تهران – مسکو در پی می آید:

خبر واردات مواد غذایی روسیه از ایران آخرین مجموعه از خبرهایی است که درباره روابط اقتصادی و سیاسی ایران و روسیه در یک سال گذشته شنیده ایم.

در یک سال گذشته مهم ترین تحول در روابط ایران و روسیه اعلام طرح "معاوضه نفت ایران در برابر کالاهای روسی " در کنار اعلام رفع ممنوعیت ارسال سامانه موشکی اس 300 به ایران بلافاصله پس از بیانیه لوزان در ماه آوریل بوده است.

تحلیلگران تفسیرهای متفاوت و مختلفی از این تحولات جدید در روابط ایران و روسیه دارند.
"تام نیکولاس" تحلیلگر آمریکایی دانشکده جنگ دریایی در تحلیل این تحولات در روابط ایران و روسیه ، این تحولات را نشانه ای از شکل گیری یک محور جدی بین ایران و روسیه و نشانگر ناتوانی ایالات متحده در تاثیر گذاری بر فرایندهای جهانی از جمله ایران و روسیه می داند.او به "بیزنس اینسایدر" درباره اعلام رفع ممنوعیت ارسال سامانه موشکی اس 300 به ایران از سوی پوتین می گوید این اقدام نشانگر این است که روسیه و ایران می توانند و قادرند بدون اینکه آمریکا قادر باشد روابط آنها را محدود کند به طور نامحدود آن را گسترش دهند.

در سمت دیگر برخی تحلیلگران معتقدند تعمیق روابط ایران و روسیه در شرایط کنونی و در آستانه توافق نهایی هسته ای بیشتر ناشی از نگرانی مسکو است و نشانه آن است که کرملین می ترسد که اگر روابط تهران و واشنگتن پس از معامله هسته ای در شرف انجام بهبود یابد موقعیت روسیه در صحنه جهانی بیشتر تضعیف خواهد شد.
این تحلیلی است که "گئورگی میرسکی" تحلیلگر روسی خاورمیانه نیز به آن معتقد است. او به روزنامه واشنگتن پست در این باره می گوید:" چند سال پیش من از یک دیپلمات روسی شنیدم که می گفت یک ایران طرفدار آمریکا از یک ایران هسته ای برای روسیه خطرناک تر است. اگر شما این واقعیت را در چارچوب بازی " جمع جبری صفر" برای روسیه تحلیل کنید هر گونه نزدیکی ایران به غرب در حکم تضعیف موقعیت روسیه خواهد بود.

او می افزاید:و برای همین است که روسیه می کوشد قبل از انجام توافق نهایی هسته ای با انجام اقداماتی پیشگیرانه از این دست ( ارایه امتیازهایی به ایران) این پیغام را به تهران بدهد که قابل اطمینان ترین شریک ایران روسیه است و روسیه تنها قدرت بزرگی است که ایران می تواند به آن تکیه کند.

" نیکولای کوژانو " محقق روسی بنیاد " کارنگی" آمریکا اما معتقد است بر خلاف تمام تحولات اخیر صورت گرفته در روابط ایران و روسیه و در نظر گرفتن این نکته که ایران نمی خواهد همه تخم مرغ های خود را در سبد توافق هسته ای بگذارد و از این رو می کوشد در قالب یک  " طرح B " روابط خود با روسیه را حفظ کند تا در صورت شکست احتمالی مذاکرات هسته ای دست خالی نماند ؛ روابط ایران و روسیه فاقد چارچوب های لازم برای تعمیق یک همگرایی سیاسی و اقتصادی کامل است.او می گوید: موانع مختلف سیاسی و اقتصادی در تعمیق روابط ایران و روسیه وجود دارد از جمله روابط نزدیک روسیه با اسراییل و نیز کشورهای عربی عضو شورای همکاری خلیج فارس مانعی جدی در توسعه روابط دو کشور و ایجاد یک روابط بر مبنای " اتحاد استراتژیک جامع " است.
از نظر این تحلیلگر روس مواضع ایران و روسیه در برخی موضوعات به همدیگر بسیار نزدیک است اما در برخی دیگر از موضوعات دو کشور مواضع یکسانی ندارند و بدون ایجاد هماهنگی متقابل در مواضع دو کشور در همه حوزه ها، تعمیق بیش از پیش روابط دو کشورغیر محتمل به نظر می رسد.
او می افزاید: "سطح روابط فعلی مسکو با تهران پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی سابق بی سابقه است اما بر خلاف این واقعیت موجود و به رغم وجود پتانسیل هایی در تعمیق روابط ایران و روسیه ، هنوز موانعی وجود دارد که می تواند از سرعت بهبود روابط دو کشور کاسته و یا حتی همکاری های دو کشور را متوقف کند.

آمانو: باید به سایت‌های نظامی ایران دسترسی داشته باشیم

وی ادامه داد: «تا الان، ایران پروتکل را اجرا نکرده، اما در زمان مناسب، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی آنچه را که در دیگر کشورها انجام داده، (در ایران هم) اجرایی خواهد کرد.»

مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی که به پاریس سفر کرده، بار دیگر گفته است که ایران باید اجازه دسترسی به سایت‌های نظامیش را به بازرسان بدهد.
به گزارش فارس، یوکیا آمانو مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی روز چهارشنبه بار دیگر گفت بازرسان این نهاد باید به تمام سایت‌های هسته‌ای و نظامی ایران دسترسی داشته باشند.

آقای آمانو که برای دیدار با مقامات فرانسوی به پاریس سفر کرده، در مصاحبه با خبرگزاری فرانسه گفت در صورتی که ایران و گروه موسوم به 1+5 به توافق هسته‌ای دست یابند، بر اساس پروتکل الحاقی، دسترسی به «سایت‌های مشکوک» مقدور خواهد بود.
وی در بخشی از این مصاحبه مشترک با نشریه لوموند، در مورد مواضع مقامات ایرانی که با بازرسی از تأسیسات نظامی اعلام مخالفت کرده‌اند، گفت: «نمی‌خواهم در مورد این مواضع گمانه‌زنی کنم یا آن‌ها را تفسیر کنم. آژانس بین‌المللی انرژی اتمی یک سازمان فنی است و بر واقعیات متمرکز است.»
مدیر کل دیده‌بان هسته‌ای سازمان ملل افزود در کشورهایی که پروتکل الحاقی اجرایی می‌شود، «آژانس بین‌المللی انرژی اتمی این حق را دارد که خواستار دسترسی به تمام سایت‌ها از جمله نظامی شود.»

وی ادامه داد: «تا الان، ایران پروتکل را اجرا نکرده، اما در زمان مناسب، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی آنچه را که در دیگر کشورها انجام داده، (در ایران هم) اجرایی خواهد کرد.»
آقای آمانو با بیان اینکه بازرسان در عمل، «مسئله حساس» مربوط به برخی از سایت‌ها را در نظر می‌گیرند.

وی به مسئله موسوم به ابعاد احتمالی نظامی نیز اشاره کرده و گفت: «در رابطه با ابعاد احتمالی نظامی، این امر چند ماه زمان می‌برد و کاملا به همکاری ایران بستگی دارد، اما یکی روند بی‌پایان نخواهد بود. می‌توان این مسئله را در یک مدت زمان معقول پایان داد.»
آمانو ادامه داد: «رسیدن به این اطمینان که برنامه هسته‌ای ایران اهداف صرفا صلح‌آمیز دارد، سال‌ها زمان می‌برد.»
وی همچنین گفت در صورتی که توافق هسته‌ای امضا شده و آژانس مسئول نظارت بر حسن اجرای آن باشد، این امر به مهمترین وظیفه آژانس بدل می‌شود و این نهاد به منابع انسانی و مالی بیشتری نیاز خواهد داشت. آقای آمانو گفت نظارت بر توافق موقت ایران و 6 کشور، ماهانه یک میلیون یورو به مخارج آژانس افزوده است.منبع: فارس