یک ناهنجاری بهداشتی در خوزستان

یک مسوول مرکز بهداشت خوزستان: سالانه 22 تا 23 هزار مورد عقرب زدگی در استان رخ می دهد

اهواز - ایرنا- مدیر گروه پیشگیری و مبارزه با بیماری های واگیر مرکز بهداشت خوزستان گفت: سالانه به طور متوسط بین 22 تا 23 هزار مورد عقرب زدگی درخوزستان اتفاق می افتد که تقریبا 50 درصد موارد کشوری را تشکیل می دهد.

همایون امیری روز یکشنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار داشت: خوزستان از نظر میزان عقرب زدگی رتبه اول کشور را دارد و هرمزگان و سیستان و بلوچستان در رتبه های بعدی قرار دارند.

وی به انواع گونه های عقرب در استان اشاره کرد و افزود: عقرب زرد کوچک (گادیم)، عقرب توسن، عقرب سیاه بزرگ و عقرب زرد بزرگ از جمله عقرب های این استان هستند.

امیری در زمینه نحوه زندگی عقرب ها گفت: عقرب ها شکارچی، گوشتخوار و شب فعال بوده و از حشرات کوچک، کرم و بندپایان تغذیه می کنند و بیشترین فعالیت این بندپایان در ماههای گرم سال (بهار و تابستان) می باشد، بنابراین بیشترین موارد عقرب زده در این ماه ها اتفاق می افتد.

مدیر گروه پیشگیری و مبارزه با بیماری های واگیر مرکز بهداشت خوزستان اضافه کرد: عقرب ها روزها در مکان های امن از قبیل شکاف دیوارها، زیرسنگ ها، لابلای خاشاک و پوست درختان و در مناطق روستایی زیر پرچین ها، دیوارهای گلی قدیمی، انبار نگهداری غلات، باغات و مزارع و در منازل بیشتر در لابلای لباس ها و وسایل خواب، زیر فرش و موکت و هر جایی که از دسترس دور باشد پنهان شده و با تاریک شدن هوا برای شکار خارج می شوند به همین دلیل عقرب زدگی در شب بیشتر از روز اتفاق می افتد.

وی با اشاره به علائم و عوارض عقرب زدگی گفت: واکنش های ساده موضعی و جزیی شامل خارش مختصر در محل نیش عقرب، قرمزی پوست و واکنش های شدید شامل تورم و خون مردگی در محل گزش و عوارض شدید(کلیوی، تنفسی) و مرگ از جمله این عوارض هستند.

امیری تصریح کرد: در عقرب گادیم به دلیل وجود نیش بسیار کوچک، هنگام نیش زدن درد زیادی ایجاد نمی شود و فرد گاهی اصلا متوجه گزش و درد نمی شود، به همین دلیل به مراکز درمانی مراجعه نمی نماید.

مدیر گروه پیشگیری و مبارزه با بیماری های واگیر مرکز بهداشت خوزستان ادامه داد: در این نوع عقرب زدگی فرد عقرب زده ممکن است بیشتر از 48 ساعت پس از گزش به مراکز درمانی مراجعه نماید که این تاخیر می تواند به دلیل تاثیر سم بر دستگاه ها و اندام های متعدد بدن، شدت علائم و عوارض ناشی از عقرب زدگی را چندین برابر نموده و حتی منجر به مرگ گردد.

وی در خصوص راههای پیشگیری از عقرب زدگی اظهار کرد: سوراخ ها، درزها و شکاف های موجود در دیوار ساختمان را با سیمان، گچ و کاه گل ببندید، روی پنجره ها توری نصب کنید و فاصله بین در و کف زمین را بپوشانید، یک گونی خیس را جلو درب ورودی منزل گذاشته تا بدین وسیله از ورود عقرب به داخل خانه جلوگیری کنید و ضمنا آن را مرتب بررسی کرده و عقرب هایی که احتمالا در گونی جمع شده اند را از بین ببرید و چوب، سنگ، علوفه و نخاله های ساختمانی را در منزل و اطراف خانه تلنبار نکنید.

امیری افزود: محیط زندگی خود را از حشرات و به خصوص سوسری ها (سوسک) تمیز نگه دارید، قبل از ساختمان سازی برای جلوگیری از نفوذ رطوبت در خانه به خصوص در دیوارها سطح زمین را به مواد نفتی آغشته کنید، برای بهسازی منازل و محیط روستا از مصالح ساختمانی مناسب استفاده نمایید و دیوار منازلی که در مجاورت زمین های بلا استفاده قرار دارند باید تا ارتفاع یک متری با مصالح ساختمانی، کاملا صیقلی و پوشانده شود.

مدیر گروه پیشگیری و مبارزه با بیماری های واگیر مرکز بهداشت خوزستان ادامه داد: از بازی بچه ها در مکان های مخروبه، باغات و مزارع جلوگیری کنید و بین تختخواب و دیوار حداقل 30 سانتی متر فاصله وجود داشته باشد.

وی گفت: در مناطق عقرب خیز، به ویژه قبل از خواب رختخواب، زیر فرش ها و کناره های اتاق را کنترل کرده و مواد غذایی مانند سبزی، صیفی جات (گونی پیاز، سیب زمینی) را پس از خرید، از نظر وجود عقرب به دقت بررسی کنید.

امیری تصریح کرد: در زمان عقرب زدگی با حفظ خونسردی، فرد را آرام نموده و اقداماتی از جمله اینکه عضو عقرب زده را در صورت امکان بی حرکت نموده و پایین تر از سطح قلب نگه دارید، دو تا سه سانتی متر بالای محل نیش عقرب را با یک طناب، پارچه و یا رگ بند به طوری که حداقل یک انگشت از زیر آن رد شود، ببندید و فرد عقرب زده را در کوتاه ترین زمان ممکن به مراکز درمان کننده عقرب زدگی (بیمارستان ها و یا مراکز بهداشتی درمانی معین شده در هر شهرستان) انتقال دهید.

مدیر گروه پیشگیری و مبارزه با بیماری های واگیر مرکز بهداشت خوزستان تاکید کرد: استفاده از داروهای محلی، نیشتر زدن، داغ کردن، سوزاندن و تیغ زدن به هیچ وجه توصیه نمی شود.

عقرب ها بندپایانی هستند که در بیابان ها، روستاها، باغات و مزارع و حاشیه شهرها زندگی می کنند و کمتر وارد منازل می شوند، با گسترش زندگی شهرنشینی، استفاده از زمین های بایر و بیابانی اطراف شهرها جهت ساخت و ساز، این موجودات، ناخواسته وارد اماکن انسانی شده اند.

در زمان حاضر می توان آن ها را در محل سکونت انسان مشاهده نمود و سالانه شاهد موارد بسیار متعدد عقرب زدگی باشیم.