خاتم کاری (mosaic) از هنرهای ظریفه و صنایع دستی ایران است که سابقه و ریشهای کهن دارد. این صنعت که ارزش هنری فوقالعاده زیادی دارد، یکی از مهمترین هنرهای دستی ایران است. هنر خاتم کاری، عبارت است از ترکیبی از چند ضلعیهای منظم با تعداد اضلاع متفاوت و استفاده از مواد اولیه شامل چوبهای رنگی در رنگهای مختلف، که با مفتول برنج و انواع استخوان نیز تشکیل میشود.
درباره مخترع و مبتکر خاتم بین خاتمسازان و هنرمندان روایات گوناگونی وجود دارد ولی آنچه قابل ذکر است آن است که به درستی معلوم نیست اولین بار خاتمسازی را چه کسی ابداع کرده است. در دائرةالمعارف فارسی آمده است: “زمان آغاز این هنر دانسته نیست، و آنچه درباره آن گفته میشود با افسانه همراه است. برخی از استادان خاتمساز هنوز بر این عقیدهاند که هنر خاتمسازی معجزه ابراهیم پیغمبر است.” سابقه خاتمسازی در ایران از زمانهای خیلی قدیم بوده است. مهمترین مراکز خاتمسازی در ایران، اصفهان و شیراز و تهران هستند که البته اکثر خاتمسازان در تهران اصفهانی یا شیرازی هستند. |