سلام خوزستان

انتشار اخبار سیاسی- اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی خوزستان

سلام خوزستان

انتشار اخبار سیاسی- اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی خوزستان

یک گزارش تاسف آور



در استان خوزستان، 14 هزار دانش آموز عشایری در 14 منطقه عشایری الوار گرمسیری، شوش، دزفول، سردشت، لالی، گتوند، اندیکا، مسجدسلیمان، رامهرمز، صیدون، باغملک، دهدز، ایذه و هویزه وجود دارد / خوزستان به لحاظ جمعیت دانش آموزان عشایری در جایگاه سوم کشور قرار دارد / این جایگاه درکنار مشکلات زیرساختی دیگر، یکی از دلایل افت علمی و آموزشی استان به شمار می رود / هم اکنون آموزش‌ و پرورش خوزستان از نظر علمی و شاخص‌ های وزارتخانه‌ای در رتبه یکی مانده به آخر قرار دارد
خوزنیوز: "از شنیدن اسم شهر قند در دلم آب می‌شد و زمانی که پدرم و سپس مادرم را به تهران تبعید کردند تنها فرد خانواده که خوشحال و شادمان بود من بودم. پدرم غصه می‌خورد. فقط یک دلخوشی برایش مانده بود. من درس می‌خواندم. شب و روز درس می‌خواندم. دو کلاس یکی می‌کردم. شاگرد اول می‌شدم. سرانجام تصدیق گرفتم. تصدیق لیسانس گرفتم. من شرم می‌کردم ولی چاره‌ای نبود، پیرمرد، دلخوشی دیگری نداشت: روز و شب، به تصدیقم می‌نگریست و می‌گفت: جان و مالم و همه چیزم را از دست دادم ولی تصدیق پسرم به همة‌ آن‌ها می‌ارزد."

متن بالا بخشی از داستان "بخارای من ایل من" است که در آن بهمن ایل بیگی سرگذشت خود را می گوید: فردی که در کودکی با تبعید پدر به پایتخت، از توفیق اجباری استفاده از امکانات تحصیل در شهر بهره مند گردیده و بعدها مایه افتخار خانواده خود شد. اما در سال 1393 کودکان عشایری در خوزستان که یکی از بزرگترین مناطق عشایری کشور است، چه امکاناتی برای تحصیل دارند؟

شهروند درجه یک، شهروند درجه چندم؛ دانش آموز درجه یک، دانش آموز درجه چندم / همکلاسی برخی دانش آموزان خوزستانی با چارپایان / عکس
به گزارش خوزنیوز، شیوه زیستی جامعه عشایری با شیوه زیست شهری و روستایی متفاوت است. این جامعه انسانی نسبتا خوداتکا که ساخت اجتماعی قبیله‌ای دارد، عموما زندگی خود را از دامداری اداره می‌کند. نقش عشایر در توسعه اقتصادی کشور از ابعاد گوناگون مانند عرضه نیروی کار،‌ تامین مواد غذایی و مواد خام صنعتی،‌ مساعدت به بازار و کمک به تراز پرداخت ها موثر دانسته شده است. کودکان این جامعه، در مدارس عشایری که به سه دسته ثابت، نیمه ثابت و سیار دسته بندی می شوند، به تحصیل می پردازند. در مدارس فوق، 97 درصد کلاس ها به صورت چند پایه اداره می شوند و این یکی از مهمترین علل افت تحصیلی در مناطق محروم به ویژه عشایری است.

در استان خوزستان، 14 هزار دانش آموز عشایری در 14 منطقه عشایری الوار گرمسیری، شوش، دزفول، سردشت، لالی، گتوند، اندیکا، مسجدسلیمان، رامهرمز، صیدون، باغملک، دهدز، ایذه و هویزه وجود دارد. خوزستان به لحاظ جمعیت دانش آموزان عشایری در جایگاه سوم کشور قرار دارد. این جایگاه درکنار مشکلات زیرساختی دیگر، یکی از دلایل افت علمی و آموزشی استان به شمار می رود. هم اکنون آموزش‌ و پرورش خوزستان از نظر علمی و شاخص‌ های وزارتخانه‌ای در رتبه یکی مانده به آخر قرار دارد.

حمید قنبری، مدیر آموزش و پرورش عشایر خوزستان به خبرنگار خوزنیوز می گوید: از کل مدارس موجود در خوزستان، 587 مدرسه در مناطق عشایری مستقرند. 14هزار دانش آموز عشایری را در 14 منطقه عشایری و در یک محدوده 32 هزار کیلومتر مربعی تحت پوشش دارد و این افراد از اقوام مختلف و از 7 استان مختلف تشکیل می شوند.

وی می افزاید: دانش آموزان عشایری خوزستان از استان های چهارمحال بختیاری، اصفهان، لرستان، کهگیلویه و بویراحمد، ایلام، کرمانشاه و همدان می آیند و در خوزستان آموزش می بینند. منطقه اندیکا در خوستان با داشتن چهارهزار دانش آموز، بزرگ ترین منطقه عشایری کشور محسوب می شود.

مدارس قدیمی، کانکس، چادر و کپر؛ سهم دانش آموزان عشایری

قنبری با بیان این که از فضاهای متنوعی برای سرپناه دانش آموزان استفاده می شود می افزاید: برخی از این اماکن مدارس استانداردی هستند که به تعداد 45 واحد، در قالب طرح بنیاد برکت ساخته شده اند و چهارهزار دانش آموز را تحت پوشش قرارمی دهند. باقی دانش آموزان عشایری در سرپناه های دیگری آموزش می بینند که شامل تعدادی مدرسه قدیمی بالای 30 سال ساخت که خطرآفرین و غیراستاندارد هستند، 150 مدرسه چادری، 70 مدرسه استیجاری واقع در منازل عشایری، 60 کانکس، و تعدادی مدرسه کپری داریم که شاید تعداد آن به حدود 10 برسد.

شـهـروند درجه یک، شـهـروند درجـه چنـدم؛ دانش آموز درجـه یک، دانش آموز درجـه چنـدم / همکلاسی برخی دانش آموزان خوزستانی با چارپایان / عکس

مدیر آموزش و پرورش عشایر خوزستان نابسامان ترین منطقه را ازنظر فضای آموزشی دانش آموزان عشایر صیدون می داند و می گوید: اخیرا مبلغ 7 میلیارد تومان ازسوی استانداری خوزستان به منظور بهبود مدارس عشایری تخصیص داده شده است و امیدواریم با این اعتبار، وضعیت مدرسه در بسیاری از مناطق عشایری بهتر شود. هم اکنون مدارس در لالی، صیدون و رامهرمز کلنگ زنی شده و برای باقی مناطق منتظر تامین اعتبار هستیم. برآورد ما این است که با اعتبار تخصیص یافته 30 مدرسه ساختمانی ساخته و تعداد 100 کانکس خریداری شود.                                                                       
وی کمبود امکانات، وسایل کمک آموزشی، ازجمله کتاب، آزمایشگاه و کارگاه را در مدارس عشایری، حقیقتی آشکار می داند و اضافه می کند: یکی از مسائل ما عدم امکان مشارکت مردم در مسائل مالی و کمبود اعتبارات دانش آموزی است؛ در چندروز گذشته 60 دستگاه لپ تاپ برای مدارس عشایری سیار خریداری شد. این مدارس در مناطق صعب العبور و فاقد دسترسی آسان به مرکز شهر می باشند.

مدیر آموزش و پرورش عشایر خوزستان یکی از مشکلات مهم آموزش عشایر را 14 مدرسه شبانه روزی در خوزستان می داند و عنوان می کند: این مدارس با داشتن هزار و 500 دانش آموز، دچار مشکلات عدیده مالی هستند و حدود 300 میلیون تومان بدهکاری دارند.

دختران عشایری، بذرهایی که آفتاب نمی بیننند

یکی دیگر از مشکلات فرهنگ خانواده در ادامه تحصیل دانش آموزان دختر است. البته در چند سال اخیر با راه اندازی مدارس شبانه روزی، ماندگاری دختران در مدارس کمی بهبود یافته است، اما در مجموع بسیاری از خانواده ها تصور می کنند که تحصیل دختران تا پایان مقطع ابتدایی کافی است و به بسیاری از آنها اجازه ادامه تحصیل در مقطع متوسطه داده نمی شود.

قنبری در این باره می گوید: از بین این 14 مدرسه شبانه روزی، سه مدرسه دخترانه اند. دانش آموزان دختر عشایری در دوره ابتدایی ثبت نام می کنند، اما متاسفانه در دوره متوسطه مقاومت والدین و تعصب عشیره ای، مانع ادامه تحصیل آنان حتی با مراجعه به روستای مرکزی می شود. سن ازدواج این دختران نیز پایین و حدود آن پایان دوره ابتدایی است و چاره این مشکل، فرهنگ سازی است. همه دستگاه ها ازجمله صداوسیما باید تلاش کنند تا نگاه و نگرش مردم را نسبت به تعلیم و تربیت تغییر دهند.

قنبری تاکید می کند: یکی از اصول توسعه در کشورهای پیشرفته آن است که توسعه متوازن باشد؛ به این معنا که درست نیست در اهواز همه باسواد باشند و در مناطق محروم امکان تحصیل وجود نداشته باشد. اگر همین روند امسال ادامه پیدا کند، می توانیم بگوییم شاید تا پنج سال آینده آموزش و پرورش عشایری وضع مطلوبی داشته باشد، زیرا عمق خرابی ها به قدری زیاد است که رفع آن نه ازعهده مردم و نه از عهده دولت به تنهایی برنمی آید.

خیرین تعصب قومی و زادگاهی دارند

وی به نقش مهم خیرین در ارتقا وضع فعلی اشاره می کند و می گوید: برخی از خیرین مدرسه ساز در ساختن مدرسه تعصبات قومی و زادگاهی دارند و اصرار دارند در محدوده شهر یا محل سکونت خود مدرسه بسازند، درحالی که خیر واقعی کسی است که هرجا نیاز حقیقی هست و جایی که مردم آسیب پذیرترند وارد شود، نه هرجا که خود صلاح می داند. باید کاری کنیم که خیرین به سمت مناطق محروم سوق پیدا کنند و عدالت آموزشی و فرصت بهره بردن از فرصت های برابر برقرار شود.

اما محمد تقی زاده مدیرکل آموزش و پرورش خوزستان در گفت و گو با خوزنیوز، با بیان این که دانش آموزان عشایری مشکلات ویژه ای دارند می گوید: باید مشکلات تک تک این مدارس رصد شود؛ در جاهایی از خوزستانی در مرکز شهر نیز مدرسه عشایری داریم و دسته ای از مدارس عشایری هم هستند که تنها با هلی کوپتر می توانیم به آن ها دسترسی پیدا کنیم و معلم تا شش ماه نمی تواند از منطقه خارج شود.

وی ادامه می دهد: امسال بیشترین اعتبار را در طول تاریخ برای مدارس عشایری خوزستان دریافت کردیم و بسیاری از مشکلات آن ها نیز حل شد.

هوشمندسازی در کپر 

صحبت های مدیرکل آموزش و پرورش خوزستان درحالی بیان می شود که تا حرف از مدارس عشایری به میان می آید مسئولان به هوشمندسازی و رایانه هایی که قرار است دراختیار مدارس عشایری قراربگیرد اشاره می کنند، مدارسی که در آن گاه حتی سقفی هم بالای سر دانش آموز نیست.

تقی زاده در پاسخ به این مسئله عنوان می کند: الان شرایط مالی خوبی نداریم و هوشمندسازی نیز جزو اولویت های ما نیست؛ دربرخی جاها اگر حتی بتوانیم نیمکت دانش آموزان را تامین کنیم کار مهمی کرده ایم.

اما صفرعلی یازرلو معاون آموزش و پرورش کشور دراین باره گفت: اکنون اقدامات بسیار خوبی درزمینه تجهیز مدارس عشایری انجام شده، به طوری که برای هر مدرسه سیار یک دستگاه لپ تاپ درنظرگرفته شده است تا معلم بتواند آموزش را با استفاده از ابزارآموزی پیاده کند.

وقتی در گفت و گو با این مقام مسئول، وجود مدارس عشایری را که از ابتدایی ترین امکانات ازجمله سقف بالای سر محرومند یادآوری می کنیم، یازرلو می گوید: ایرادی ندارد، سقف ندارند اما بگذاریم لپ تاپ داشته باشند. به علاوه اکنون مدرسه بدون سقف نداریم، مدارس چادری نیز از جنس برزنت و ضدآب است.

 چارپایان، همکلاسی دانش آموزان عشایری

تقی زاده دررابطه با مدارسی که در آن ها کودکان دبستانی در آغل و درکنار چارپایان درس می خوانند می گوید: این شرایطی است که وجوددارد و مدارس عشایری نیاز به اعتبارات بیشتری دارد؛ همین امسال اعتباری که برای مدارس عشایری درنظرگرفته شد به ازای 14 هزار دانش آموز هفت میلیارد تومان بود، درحالی که مبلغی که برای 900 هزار دانش آموز عادی درنظرگرفته شد، چهار میلیارد تومان بود و این نشان دهنده نگاه ویژه به مدارس عشایری است. اما با این وجود، مشکلات زیاد است و ما درحد توان خود کارهایی می کنیم، مدارس چادری به کانکس و مدارس کانکسی به ساختمان تبدیل می شوند.

یازرلو در این باره می گوید: ببینید نوع فکر باید کارشناسی باشد. درجاهایی ما آمدیم کنار کپر کانکس ایجاد کردیم، دانش آموز گفت من گرمای کانکس را نمی توانم تحمل کنم، کپر برای من بهتر است. اینجا وظیفه کارشناس این است که براساس نیاز ذینفع تصمیم گیری کند؛ کپر هم در سرما و هم در گرما از کانکس بهتر است و کپر، کانکس و چادر همگی از ملزومات مدرسه عشایری است.

به نظر می رسد تا زمانی که مدرسه ای وجود نداشته باشد، نمی توان از هوشمندسازی آن و مجهز نمودنش دم زد؛ وقتی هنوز کودکان عشایر به ویژه دختران، به دلیل دوری از مدرسه و معلم ترک تحصیل می کنند، هوشمندسازی به چه کار می آید؟ این موضوع همانند این است که بگوییم ایرادی ندارد اگر کسی لباسی برای پوشیدن ندارد حداقل ساعت به دستش ببندیم. چه خوب است که در مدرسه ای از جنس کپر، کتاب و ابزار و رایانه داشته باشیم، اما وقتی سلامت و امنیت کودکان دانش آموز در مدارس قدیمی و چادری و کپری درخطراست، لپ تاپ به تنهایی از گره آموزش و پرورش خوزستان نمی گشاید. دانش آموزان عشایری دانش آموزانی هستند که به نقل از مسئولین مربوط، به دلیل زندگی سالم و فعال، از بهره هوشی و گیرایی بالایی برخوردارند. با درنظر گرفتن نقش پویای عشایر در تولید فرصت اشتغال، پاسبانی از مرزهای کشور و کمک به بازار، سیاست ها باید مبتنی بر کاهش مشکلات جامعه عشایری به منظور مانع شدن از کاهش تمایل عشایر به یکجا نشینی باشد؛ تا دانش آموز عشایری در کنار ایل خود در مدرسه ای ایمن درس بخواند و مایه افتخار خود و خانواده بزرگش باشد، تا در ایل بماند.

"در ایل ماندم. ایل در و دیوار نداشت. پنجره و حصار نداشت. با همه آشنا بودم. آشناتر شدم."

گزارش: زینب جعفرزاده
نظرات 0 + ارسال نظر
برای نمایش آواتار خود در این وبلاگ در سایت Gravatar.com ثبت نام کنید. (راهنما)
ایمیل شما بعد از ثبت نمایش داده نخواهد شد