یک خبر از اهواز

حفاری چاه نفت در وسط کلان‌شهر اهواز!

ثروتی برای مردم یا بلای جانشان!؟

کد مطلب : 49621

گروه جامعه: مدیر عامل شرکت فرودگاه‌های کشور از مشخص شدن برنامه زمان‌بندی دقیق برای جابه‌جایی فرودگاه اهواز از مرکز این کلانشهر نه به خاطر مشکل آلودگی صوتی و خطرات دیگر، بلکه برای حفاری چاه نفتی خبر داده است!

مجتبی گهستونی 

---

خوزستان علی رغم داشتن استعدادهای فراوان برای جذب درآمد و تولید ثروت و ایجاد اشتغال پایدار اما سرنوشتش به نفت گره خورده است. عبور از این فرجام به این راحتی ها نیست. بیش از یک قرن است که نفت درآمدهای هنگفتی برای ایران بوجود آورده و این موضوع باعث شده دیگر صنایع کمرنگ تر شود و سرمایه گذاری های کمتری در دیگر صنایع صورت بگیرد. حال این موضوع باعث شده تا خوزستان به استانی تک محصولی تبدیل شود. 

یکی از مهم ترین میدان ها و سوپر مخزن‌های نفت دنیا به طول 70 کیلومتر و عرض 10 تا 15 کیلومتر در اهواز واقع است که این مخزن در 40 سال گذشته به دلیل ناهماهنگی‌های صورت گرفته بافت شهری به سمت این مخزن نفتی کشیده شده است. با توجه به اینکه این میدان دارای 3 مخزن آسماری، بنگستان و خامی است که از مخازن آسماری و بنگستان روزانه حدود 800 هزار بشکه نفت استخراج می شود، شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب با انجام عملیات بزرگ لرزه‌ نگاری سه‌ بعدی میدان نفتی اهواز به ارزش 55 میلیارد تومان آمادگی لازم را برای توسعه میادین نفتی خود دارد. 

اگر چه قرار گرفتن بخش شمال شرقی اهواز شامل محلاتی چون کوروش، زوییه، زیتون، جواهری، شهرک نفت، ملی راه و پارک شهروند بر روی مخازن نفتی موضوع جدیدی نیست اما در تازه ترین اظهارنظری که روز گذشته منتشر شد مدیرعامل شرکت فرودگاه‌های کشور با اشاره به کشف چاه نفت در فرودگاه اهواز از آغاز مذاکرات شرکت فرودگاه‌ها با وزارت نفت خبر داد تا این موضوع با توافق 
طرفین مرتفع شود. 

محمدعلی ایلخانی با بیان این‌که وزارت نفت رسما نسبت به در اختیار گرفتن این چاه اقدام کرده است گفت: در جریان مذاکرات بنا شد وزارت نفت که نسبت به ساخت یک فرودگاه جدید در اهواز اقدام کند و به محض آماده شدن آن شرکت فرودگاه‌ها محل فعلی فرودگاه اهواز را به این وزارتخانه تحویل دهد. موضوعی که پیش از این، محمد رسولی نژاد - مدیرعامل سابق شرکت فرودگاه‌های کشور - ضمن تایید وجود حوضچه‌های نفتی در باند فرودگاه اهواز از لزوم جابجایی این فرودگاه خبر داده بود.

وجود منابع عظیم نفتی در محل فرودگاه فعلی اهواز در حالی مورد بحث گذاشته می شود که منطقه سه اهواز که محلات نامبرده شده بالا در آن واقع است با رشد قارچ گونه ساختمان سازی مواجه شده اند. که به طور مثال می توان از ساخت آپارتمان های جنب سازمان هیلکوپتری تا آپارتمان های شهرک نفت و همچنین ساخت ترمینال قطار شهری نام برد.

در کنار همه پرسش هایی که برای مردم پس از شنیدن خبر کشف چاه نفت در فرودگاه اهواز بوجود می آید قطعا این پرسش که اکتشاف چنین چاهی در محدوده شهری چه پیامدهای زیست محیطی به همراه دارد ذهن فعالان به محیط زیست پایدار را مشغول خواهد کرد. 

در همین خصوص لاهیجان زاده مدیرکل حفاظت محیط زیست خوزستان درباره این کشف چاه نفت در فرودگاه اهواز گفت: خبر مطرح شده موضوع جدیدی نیست و ما کنترل کامل روی کلیه فعالیت های شرکت نفت را داریم. البته شرکت نفت ملزم است برای کلیه اکتشافات خود از ما استعلام نماید. اگرچه این شرکت گاهی بدون استعلام تحرکاتی انجام می دهد اما با ورود به موقع در آن از اجرای آن جلوگیری می کنیم. به گونه ای که مدتی پیش سه چاه را تعطیل کردیم. شرکت نفت با اینکه در پارک شهروند سه نقطه را برای اکتشاف در نظر گرفته است اما تاکنون از ما مجوزی دریافت نکرده است و آن دلیلش مجاورت با منازل مسکونی است. درباره خبری که شما مطرح کردید تا زمانی که فرودگاه جدید اهواز ساخته نشود هیچ اقدامی برای اکتشاف صورت نمی گیرد. در صورتی که فرودگاه جابه جا شود عملیات اکتشاف با ضوابط سازمان محیط زیست منطبق باشد مجوز صادر می شود و در غیر این صورت از صدور مجوز خودداری خواهیم کرد. 

اما یک کارشناس محیط زیست گفت: تحقیق های علمی بررسی تاثیر بخش محلول در آب نفت خام بر تجمع فلزات سنگین مانند وانادیوم، نیکل، کادمیوم و سرب در بافت عضله ماهی های مختلف، در آزمایشگاه ها انجام شده و پیامدهای آن مشخص شد. چرا که فلزات سنگینی که نام برده شد از طریق انواع آلاینده های نفتی و دیگر صنایع وارد طبیعت و محیط زیست ما می شوند که ضررهای زیادی برای انسان دارند اما در نتیجه اکتشافات نفتی گسترده در طی یکصد ساله گذشته خطر بزرگی نسل فعلی و نسل های قبلی را در خوزستان تهدید می کند چرا که این آلودگی ها در نهایت اگر در آب باشند در بافت بدن ماهیان جمع می شوند و اگر در خاک باشند به وسیله میوه و سبزی جات جذب می شوند که ما آنها را می خوریم و دچار مشکلاتی ناخواسته می شویم. اگر این آلودگی مانند شعله های آشنای فلورهای شرکت نفت وارد هوا می شود، به راحتی از راه تنفس وارد بدن و خون ماشده و انواع مریضی و سرطان را به دنبال خواهد داشت. از این رو است که ما همیشه باید به دنبال محیط زیستی بدون آلودگی باشیم. 

اظهارنظر این کارشناس در حالی مطرح می شود که سال گذشته هزاران نفر از مردم خوزستان به دلیل پراکنده بودن ذرات معلق آلایندههای صنعتی درسطح هواراهیِ بیمارستان شدند. در میان همه مشکلات به وجود آمده برای سلامت مردمی که در اطراف آن محدوه چاه نفت ساکن هستند یک مشکل بزرگ دیگر نیز وجود دارد و آن وجود سفره آب زیرزمینی در عمق چند متری از سطح و مکان قرار گرفتن سخت کفه های غیر قابل نفوذ در کل منطقه است که به وسیله نشر میعانات گازی امکان آلودگی آنها صد درصد وجود دارد. 

با وجود محرز بودن آلودگی، منابع موجود آن، نشت چاله های سوزان، نشت احتمالی از مخازن ذخیره، مانند احتمال شکستگی لوله و کانال های جمع آوری فاضلاب نیز وجود دارد. باید ابتدا منابع موجود آلودگی بررسی و پس از تعیین مشخصه های آن، علاوه بر تعیین نیروی آلودگی، راهنمای مناسبی برای تصمیم گیری مدیریت فاضلاب پالایشگاه، تعیین بهترین سیستم پاک سازی و برنامه ریزی راهبردی برای تحقق آن انجام شود.این کارشناس در بخش دیگری از گفت وگوی خود اظهار داشت: آلودگی خاک و منابع آب زیرزمینی با آلاینده های مختلف از جمله هیدروکربونها و حلال های شیمیایی، آثار منفی زیست محیطی متنوعی به دنبال دارد.

آلایندگی محیط زیرزمینی با هیدروکربن های نفتی در اطراف پالایشگاهها، جایگاههای سوخت گیری، مخازن نفت و فرآورده های نفتی و محل عبور لوله های تاسیسات انتقال سوخت، حساسیت ویژه ای دارد، چرا که معمولااز شروع آلودگی تا تشخیص آن مدت زمانی طولانی می گذرد و در صورت بروز، درمان آن به زمان و هزینه های اقتصادی چشمگیری نیاز دارد. از طرف دیگر، آلودگی ناشی از فعالیت های صنعتی، همواره موجب دلمشغولی دست اندرکاران صنعت و مراجع ناظر بر حفظ محیط زیست بوده و برگزیدن سیاست های سازگار و راه حل های منطقی برای پاک سازی محیط زیست در مسیری هماهنگ با ملاحظات زیست محیطی، اجتناب ناپذیر است.