حدیث گوهربار روز

حدیث روز/ پاسخ امام علی(ع) به مدعیان بخشش بیت‌المال به اشراف

آگاه باشید! بخشیدن مال به آنها که استحقاق ندارند، زیاده روى و اسراف است، ممکن است در دنیا ارزش دهنده آن را بالا برد اما در آخرت پست خواهد کرد، در میان مردم ممکن است گرامیش بدارند اما در پیشگاه خدا خوار و ذلیل است.

مشرق- (‌ به امام گفتند که مردم به دنیا دل بسته‏‌اند، معاویه با هدایا و پول‏ هاى فراوان آنها را جذب مى‌‏کند شما هم از اموال عمومى به اشراف عرب و بزرگان قریش ببخش و از تقسیم مساوى بیت‌المال دست بردار تا به تو گرایش پیدا کنند)
امیرالمومنین امام علی علیه‌السلام فرمودند: آیا به من دستور مى‌دهید براى پیروزى خود، از جور و ستم درباره امت اسلامى که بر آنها ولایت دارم استفاده کنم؟
به خدا سوگند! تا عمر دارم، و شب و روز برقرار است، و ستارگان از پى هم طلوع و غروب مى‌کنند، هرگز چنین کارى نخواهم کرد!
اگر این اموال از خودم بود به گونه اى مساوى در میان مردم تقسیم مى‌کردم تا چه رسد که جزو اموال خداست.
آگاه باشید! بخشیدن مال به آنها که استحقاق ندارند، زیاده روى و اسراف است، ممکن است در دنیا ارزش دهنده آن را بالا برد اما در آخرت پست خواهد کرد، در میان مردم ممکن است گرامیش بدارند اما در پیشگاه خدا خوار و ذلیل است.
هیچ کس مالش در راهى که خدا اجازه نفرمود مصرف نکرد و به غیر اهل آن نپرداخت جز آنکه خدا او را از سپاس آنان محروم فرمود، و دوستى آنها را متوجه دیگرى ساخت.
پس اگر روزى بلغزد و محتاج کمک آنان گردد، بدترین رفیق و سرزنش کننده ترین دوست خواهند بود.

متن حدیث:

و من کلام له علیه السلام لما عوتب على التسویة فی العطاء 
أَ تَأْمُرُونِّی أَنْ أَطْلُبَ النَّصْرَ بِالْجَوْرِ فِیمَنْ وُلِّیتُ عَلَیْهِ وَ اللَّهِ لَا أَطُورُ بِهِ مَا سَمَرَ سَمِیرٌ وَ مَا أَمَّ نَجْمٌ فِی السَّمَاءِ نَجْماً وَ لَوْ کَانَ الْمَالُ لِی لَسَوَّیْتُ بَیْنَهُمْ فَکَیْفَ وَ إِنَّمَا الْمَالُ مَالُ اللَّهِ ثُمَّ قَالَ عَلَیْهِ السَّلَامُ أَلَا وَ إِنَّ إِعْطَاءَ الْمَالِ فِی غَیْرِ حَقِّهِ تَبْذِیرٌ وَ إِسْرَافٌ وَ هُوَ یَرْفَعُ صَاحِبَهُ فِی الدُّنْیَا وَ یَضَعُهُ فِی الْآخِرَةِ وَ یُکْرِمُهُ فِی النَّاسِ وَ یُهِینُهُ عِنْدَ اللَّهِ وَ لَمْ یَضَعِ امْرُؤٌ مَالَهُ فِی غَیْرِ حَقِّهِ وَ عِنْدَ غَیْرِ أَهْلِهِ إِلَّا حَرَمَهُ اللَّهُ شُکْرَهُمْ وَ کَانَ لِغَیْرِهِ وُدُّهُمْ فَإِنْ زَلَّتْ بِهِ النَّعْلُ یَوْماً فَاحْتَاجَ إِلَى مَعُونَتِهِمْ فَشَرُّ خَدِینٍ وَ أَلْأَمُ خَلِیلٍ.

«نهج البلاغه، خطبه 126»